7.4 Machtsbehoud (deel 3)

Het gehele verhaal van Trumps eerste impeachment zou een volledig deel in dit boek kunnen bestrijken, maar ik beperk mij hier tot drie hoofdstukken, met daarin de meest opvallende highlights. Er gebeurde namelijk nog belangrijkere zaken in Trumps laatste presidentsjaren, waar dit een soort proloog voor leek te zijn.

In dit eerste hoofdstuk van een Oekraïne-drieluik (hoofdstukken 7.4, 7.5 en 7.7, met een uitstapje naar Trumps karakter in 7.6) staat Rudy Giuliani centraal, Trumps persoonlijke advocaat, fixer van illegale activiteiten en conspiracy theorist. In het tweede hoofdstuk is Nancy Pelosi, Speaker of the House, aan zet. En in het derde hoofdstuk zijn de hoofdrollen weggelegd voor een aantal van Trumps officieren, zoals zijn prijsvechter in het Huis van Afgevaardigden, Jim Jordan. Maar voor alle duidelijkheid: in elk van deze hoofdstukken is de enige échte hoofdrol natuurlijk gereserveerd voor de superschurk van dit feuilleton, president Donald Trump.

Wie geïnteresseerd is in alle details van Trumps eerste impeachment kan zijn hart ophalen bij de volgende vier bronnen: The Trump-Ukraine Impeachment Inquiry Report, van het House Committee (december 2019), High Crimes, The Corruption, Impunity, and Impeachment of Donald Trump, door Michael D’Antonio & Peter Eisner (2020), True Crimes and Misdemeanors, The Investigation of Donald Trump, door Jeffrey Toobin (2020) en Trump on Trial, The Investigation, Impeachment, Acquittal and Aftermath, door Kevin Sullivan & Mary Jordan (2020).

De Oekraïne-kwestie, uitgelokt door zijn poging president Zelensky te chanteren en Joe Bidens kandidatuur te torpederen, was enerzijds het logische vervolg op de Rusland-affaire en anderzijds de proloog voor Trumps tweede impeachment, uitgelokt door het instigeren van de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. Dat maakt deze episode in Trumps unieke presidentschap, inclusief de hoofdrolspelers, extra relevant.

In het voorjaar van 2019 stond de bevolking in Oekraïne op het punt een nieuwe president te kiezen die op 20 mei ingezworen zou worden. Na een 5-jarige termijn van president Petro Poroshenko koos het volk een nieuwe president, Volodymyr Zelensky, die beloofde korte metten te zullen maken met de corruptie. Het land maakte een moeilijke tijd door sinds het schiereiland De Krim in 2014 door president Poetin van buurland Rusland was geannexeerd. Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie waren beide landen onafhankelijk, maar Poetin kon dat niet verkroppen (lees het hele verhaal in Het Dictatorvirus).¹

De oostelijke provincies waren in 2014 bezet door een rebelse strijdmacht, onder leiding van de Russen, en gesteund door het Russische leger – niet toevallig de regio’s waar de meeste inwoners Russisch spreken. De regering in Kiev was mede afhankelijk van Amerikaanse steun om Poetins troepen het hoofd te bieden.

Op 5 maart 2019 hield de Amerikaanse vrouwelijke ambassadeur in Oekraïne, Marie ‘Masha’ Yovanovitch, in Kiev een indringende speech over de hardnekkige corruptie in het land. Corruptie was haar specialiteit geworden tijdens haar 30 jaar lange loopbaan in het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Volgens Kevin Sullivan & Mary Jordan, auteurs van Trump on Trial,  had Yovanovitch een reputatie opgebouwd ‘for being tough, fair and direct’. Twee presidenten, Bush en Obama hadden vertrouwen in haar gehad. Sullivan & Jordan: ‘Barack Obama, in his final year, had chosen her for the embassy in Kyiv, a hot spot of a different sort, its independence threatened by Russia’s designs on its territory. She had been calling out the stench of bad governance and corruption in Ukraine since her arrival in August of 2016.’ ²

In haar Kiev-speech had ambassadeur Yovanovitch opgeroepen tot het ontslag van de speciale corruptie-aanklager van Oekraïne, ‘who had been caught on tape allegedly coaching a suspect on how to avoid prosecution. She said he couldn’t be trusted.’ ³ Hoofdaanklager Yuri Lutsenko zat de speech te bekijken en wat hij hoorde beviel hem helemaal niet. Sullivan & Jordan: ‘He wanted her out. Hours later, he sent an irritated WhatsApp text message to Lev Parnass, a close associate and cigar-smoking buddy of Rudy Giuliani, one of President Trump’s personal lawyers and closest confidants. The ambassador’s openly calling for the firing of one of my associates, Lutsenko wrote. This would not do.’

Parnas, hier op de foto met Giuliani, vertaalde Lutsenko’s boodschap en gaf deze door aan zijn Amerikaanse maatje. Giuliani leidde daarop een uitgebreide lastercampagne jegens Yovanovitch, die het bedoelde gevolg had dat zij op last van Trump moest vertrekken uit Oekraïne. De president beschouwde haar als een lid van de ‘deep state’. Gevaarlijk dus.

Sullivan & Jordan: ‘He [Trump] viewed the deep state as an enemy to be neutralized. These men and women weren’t his allies. They were weapons aimed at him, especially those career diplomats who had also worked in the Obama administration … She was a deep stater, she wasn’t on their team, and she was standing in Giuliani’s way. She had to go.’ ⁴

De rest van de wereld leerde ambassadeur Yovanovitch pas later kennen, tijdens de impeachment verhoren, waarin zij haar verhaal deed over wat haar was overkomen en hoe zij was behandeld door Giuliani en Trump.

Trump probeerde haar getuigenis te ondermijnen door notabene tijdens haar verhoor een vernietigende tweet over haar de wereld in te sturen. Hij liet geen enkele morele norm intact. Hij had namelijk de oorlog verklaard met de ‘deep state’. Wie niet voor hem was, was tegen hem. Maar Yovanovitch was helemaal niet tegen hém. Zij was tegen corruptie.

Tja, dan ben je wél tegen hem.

Marie Yovanovitch getuigde dat zij was ontslagen wegens ‘unfounded and false claims by people with clearly questionable motives.’ ⁵

Sullivan & Jordan schreven dat Giuliani maandenlang Trumps doelen in Oekraïne had nagestreefd. Samen met Lev Parnas en diens compagnon Igor Fruman wilde hij de Oekraïense aanklagers zover krijgen dat zij een alternatief verhaal gingen onderzoeken.

Welk verhaal was dat?

Dat alternatieve verhaal was een compleet verzonnen samenzweringstheorie ‘that Ukranian government officials had undertaken an organized effort to collude with the Democrats on Hillary Clinton’s behalf in the US election.’ In dit verhaal bevond zich ergens in Oekraïne een computer server met bewijsmateriaal van dat complot. Sullivan & Jordan: ‘Ukranians were hiding the evidence and Trump was the victim of foreign efforts to interfere in the American election, not a beneficiary.’

Die complottheorie was een leugen. Wie zat er achter die leugen?

Sullivan & Jordan: ‘None other than Vladimir Putin, the Russian president, was a promoter of this narrative … It was a classic Putin sleight-of-hand. Not our fault, Putin said. Blame Ukraine.’ Dit volledig verzonnen verhaal had zijn eigen weg gevolgd in de duistere spelonken van het internet, ‘fueled by conspiracy theorists in the echo chambers populated by President Trump’s most fervent supporters.’

Giuliani omarmde het verhaal volledig, ook om een andere reden. Sullivan & Jordan: ‘He needed ammunition to counter the impending report on Russian interference from Special Counsel Robert Mueller’s investigative team … Giuliani did not believe that Trump had colluded with Russia.’ ⁶

Dit alternatieve complotverhaal kwam dus helemaal in Giuliani’s kraam te pas en hij vertelde het dan ook aan iedereen die het maar horen wilde (en ook aan hen die het niet wilden horen), zoals hij zijn president al eerder maandenlang loyaal te vuur en te zwaard had verdedigd tijdens de Rusland-episode.

Rudy Giuliani was te zien geweest op alle media, zowel op CNN als op Fox News, Trumps propagandakanaal waar Trump en Giuliani vaste gasten van de show waren geworden. Zij mochten op Fox namelijk alles roepen wat zij wilden. Niets was te gek. Trump overleefde in maart 2019 het Mueller-onderzoek mede door Giuliani’s publiciteitsoffensief. Toen dat eenmaal achter de rug was hadden Giuliani en zijn team een nieuw spoor opgesnoven, in Oekraïne, dat Trump zou kunnen helpen herkozen te worden in 2020. Dat was namelijk al die tijd het allesoverheersende einddoel: het winnen van de verkiezingen op 3 november 2020.

Sullivan & Jordan: ‘They had heard something enticing about former Vice President Joe Biden, one of Trump’s chief political rivals.’ Bidens zoon Hunter had een goedbetaalde baan bemachtigd in de Raad van Commissarissen van Burisma, een Oekraïense oliemaatschappij, toen zijn vader de vice president van Obama was. Met dat gegeven zouden Giuliani en Trump Joe Biden zwart kunnen maken.

Sullivan & Jordan: ‘A probe of the Bidens would be a win. It could damage the candidate seen in the Trump camp as the biggest threat in the 2020 race. The Trump campaign had seen how devastating the FBI investigation into Hillary Clinton’s private email server had been in 2016.’ ⁷ Deel van de samenzweringstheorie was het idee dat Joe Biden een Oekraïense aanklager had laten ontslaan om daardoor een corruptie-onderzoek naar Burisma stop te zetten, omdat zijn zoon Hunter daar een positie in had.

Zo ontstond er een nieuw plan, dat in het diepste geheim, dus buiten de officiële wegen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, moest worden uitgevoerd door Giuliani en zijn handlangers. Volgens dat plan zou Zelensky, de nieuwe president van Oekraïne, een officieel onderzoek moeten aankondigen naar de corrupte wederwaardigheden van Joe en Hunter Biden. In ruil daarvoor zou Trump de door het Amerikaanse Congres opgedragen en goedgekeurde financiële en militaire hulp door laten gaan en een officïele ontmoeting van Zelensky in Het Witte Huis regelen.

Een grote beloning voor een kleine gunst, in het brein van de Amerikaanse president.

A favor for a favor.

President Trump gaf persoonlijk zijn zegen aan het plan en ging op de foto met de mannen die zijn eigen Watergate-versie tot een geslaagd einde zouden moeten brengen. Van links naar rechts zien we Mike Pence, Igor Fruman, Lev Parnas, Donald Trump en Rudy Giuliani.

Giuliani zei dat hij ook de advocaat was van Parnas en Fruman, en hij overwoog samen met Parnas deel te nemen aan een oliedeal in Uzbekistan. Witte Huis-advocaat John Dowd bevestigde in een brief aan het Congres dat Parnas en Fruman ‘assisted Mr. Giuliani in connection with his representing of President Trump.’ ⁸

Aan de foto is af te lezen dat de president en zijn trouwe advocaat er alle vertrouwen in hadden dat hun plan zou slagen. What could possibly go wrong?

Alles.

Parnass en Fruman, beiden Amerikanen die in de Sovjet-Unie waren geboren, zouden later, in oktober 2019, worden gearresteerd wegens overtredingen van de wet op campagnefinanciering, terwijl ze een poging deden het land te ontvluchten.

Onderstaand overzicht van USA Today gaf de zaak beknopt weer.⁹

Na de arrestatie van het duo Parnas & Fruman¹⁰ ontkende president Trump vanzelfsprekend bij hoog en bij laag dat hij Lev Parnas kende, maar daar trapte de pers niet in.¹¹

Parnass & Fruman waren niet de eersten en zeker niet de laatste handlangers van Donald Trump wier louche praktijken in dienst van de president hen duur zouden komen te staan. Maar die afloop was in het prille voorjaar van 2019 natuurlijk nog niet bekend.

Een telefoongesprek van Donald Trump werd de directe aanleiding voor zijn eerste impeachment. ‘Luister’ even mee naar onderstaande selectie, ontleend aan de officiële transcriptie. In die vrijgegeven transcriptie ontbraken overigens een aantal korte secties, waarvan wij dus niet weten wat daar is gezegd (waarschijnlijk iets schadelijks voor Trump).¹²

President Trump, 25 juli 2019: ‘Congratulations on a great victory. We all watched from the United States and you did a terrific job. The way you came from behind, somebody who wasn’t given much of a chance, and you ended up winning easily…’

President Zelensky: ‘…I would like to confess to you that I had an opportunity to learn from you. We used quite a few of your skills and knowledge and were able to use it as an example for our elections …we are trying to work hard because we wanted to drain the swamp here in our country…You are a great teacher for us and in that.’

Trump: ‘Well it is very nice of you to say that. I will say that we do a lot for Ukraine … Germany does almost nothing for you … but the United States has been very very good to Ukraine.’

Zelensky: ‘Yes, you are absolutely right … the European Union should be our biggest partner, but technically the United States is a much bigger partner than the European Union and I’m very grateful to you for that … we are almost ready to buy more Javelins from the United States for defense purposes.’

Trump: ‘I would like you to do us a favor though because our country has been through a lot and Ukraine knows a lot about it. I would like you to find out what happened with this whole situation with Ukraine, they say Crowdstrike … I guess you have one of your wealthy people … The server, they say Ukraine has it... I would like to have the Attorney General call you or your people and I would like you to get to the bottom of it. As you saw yesterday, that whole nonsense ended with a very poor performance by a man named Robert Mueller, an incompetent performance, but they say a lot of it started with Ukraine. Whatever you can do, it’s very important that you do it if that’s possible.’

Zelensky: ‘… For me as a President, it is very important… I will personally tell you that one of my assistants spoke with Mr. Giuliani just recently and we are hoping very much that Mr. Giuliani will be able to travel to Ukraine and we will meet once he comes to Ukraine … I also plan to surround myself with great people and in addition to that investigation, I guarantee as the President of Ukraine that all the investigations will be done openly and candidly. That I can assure you.’

Trump: ‘Good, because I heard you had a prosecutor who was very good and he was shut down and that’s really unfair … Mr. Giuliani is a highly respected man… Rudy very much knows what’s happening and he is a very capable guy. If you could speak to him that would be great… The other thing, There’s a lot of talk about Biden’s son, that Biden stopped the prosecution and a lot of people want to find out about that so whatever you can do with the Attorney General would be great. Biden went around bragging that he stopped the prosecution so if you can look into it … It sounds horrible to me.’

Zelensky: ‘I wanted to tell you about the prosecutor… the next prosecutor general will be 100% my person, my candidate, who will be approved, by the parliament and will start as a new prosecutor in September. He or she will look into the situation, specifically to the company that you mentioned in this issue…’

Trump: ‘…I will have Mr. Giuliani give you a call and I am also going to have Attorney General Barr call and we will get to the bottom of it. I’m sure you will figure it out … I have many Ukrainian friends, they’re incredible people.’

Zelensky: ‘I would like to tell you that I also have quite a few Ukrainian friends that live in the United States. Actually last time I traveled to the United States, I stayed in New York near Central Park and I stayed at the Trump Tower… I also want to ensure you that we will be very serious about the case and will work on the investigation….’

Trump: ‘Good. Well, thank you very much and I appreciate that. I will tell Rudy and Attorney General Barr to call…’

Zelensky: ‘Thank you very much… I believe that on September 1 we will be in Poland and we can meet in Poland hopefully …’

Trump: ‘Congratulations on a fantastic job you’ve done…’

Zelensky: ‘Thank you Mr. President, bye-bye.’ ¹³

Het telefoongesprek tussen Trump en de kersverse Oekraïense president Zelensky werd het bewijs van een quid pro quo die geen quid pro quo mocht worden genoemd.

Zoals de Rusland-kwestie werd gekenmerkt door de term ‘collusion’ zo werd de Oekraïne-kwestie gekenmerkt door de term ‘quid pro quo’, voor wat hoort wat. Een ‘quid pro quo’ betekent volgens het Cambridge Dictionary: ‘something that is given to a person in return for something they have done.’ ¹⁴ Oftewel: een favor in ruil voor een andere favor. Het begrip riep bij mij herinneringen op aan Trumps leermeester Roy Cohn, die indertijd in de politieke en misdaadkringen van New York bekend had gestaan als ‘favor bank’.

Roy zou trots zijn geweest op zijn apprentice Donald. Trump had diens lessen goed toegepast, met name Copy Cohn – les 20. Collect and settle ‘markers’; give favors to get favors. Trump noemde het gesprek ‘a perfect conversation’ , ‘absolutely perfect’.¹⁵ Dat zou Roy Cohn absoluut met hem eens zijn geweest als hij nog had geleefd. Trump zei tegen wie het maar horen wilde: ‘The call was perfect.’

Maar lang niet iedereen was dezelfde mening toegedaan.

Bill Taylor, de man die Yovanovitch als ambassadeur had opgevolgd, vond Trumps beoogde deal helemaal geen goede zaak, zo bleek tijdens de impeachment hearings.

Gordon Sondland, de politieke handlanger van Trump, handelde op instructies van De Grote Baas en Taylor had machteloos moeten toekijken wat er in Oekraïne gebeurde. Sondland was op zijn post benoemd door Trump als beloning voor het doneren van $1 miljoen aan diens inauguratie.

De dag na Trumps telefoongesprek met Zelensky belden Trump en Sondland, zijn speciale afgezant in Europa, nog even met elkaar.

Sondland verzekerde Trump dat Zelensky de boodschap van de Amerikaanse president goed had begrepen: ‘He will do anything you want.’ ¹⁶ Dat waren de woorden die de assistent van ambassadeur Taylor letterlijk met zijn eigen oren had gehoord van een telefoongesprek tussen Trump en Sondland waar hij bij was.

Wat Trump betreft was het spel op de wagen, maar die wagen zou al snel ontsporen.

Via een klacht van een welingelichte, anonieme klokkenluider werd niet alleen de inhoud van het telefoontje publiek bekend, maar ook de poging van Trump deze geheim te houden, tesamen met de informatie dat de president ondertussen de beloofde hulp aan Oekraïne ($400 miljoen) nog steeds achterhield, zolang Zelensky het onderzoek naar de Bidens niet publiekelijk had aangekondigd. Je zou het blackmail of extortion kunnen noemen, maar Zelensky zwichtte niet, omdat hij niet verstrikt wilde raken in de Amerikaanse verkiezingsstrijd tussen Trump en Biden (die toen overigens nog niet de enig overgebleven Democratische presidentskandidaat was, maar al wel de populairste).

Trump en de zijnen richtten zich op het beïnvloeden van de publieke opinie, en met name de opinie van zijn base. Die moest meegaan in de samenzweringstheorieën van Trump, Giuliani en hun team, en geloven dat de linkse Democraten wederom bezig waren met de zoveelste witch hunt, omdat zij nog steeds niet konden verkroppen dat Hillary Clinton de verkiezingen had verloren in 2016.

Sterker nog, Trumps base moest gaan geloven dat Clinton was geholpen vanuit Oekraïne, in plaats van de realiteit dat Trump was geholpen vanuit Rusland. Zo was Trump altijd bezig met het creëren van een alternatief universum voor zijn sekte, met alternative facts. De reclameboodschap was duidelijk. Nu moest deze alleen nog maar eindeloos worden herhaald in de media.

De term ‘no quid pro quo’ in de MAGA-media-echokamer verving het vertrouwde ‘no collusion’ uit het vorige seizoen van Trumps reality show. Dit was een nieuw seizoen met een nieuw thema.

Trump in the Oval Office: ‘There was no quid pro quo.’

Trump bij de United Nations: ‘There was no quid pro quo.’

Trump tijdens een persconferentie: ‘And there was never any quid pro quo.’

Trump op Twitter: ‘There was no quid pro quo.’

Zijn persoonlijke advocaat Rudy Giuliani op Fox News: ‘There was no quid pro quo.’

Weer een paar weken later, direct na de getuigenis van Sondland tijdens de impeachment hearings sprak Trump tegen verslaggevers uit wat hij zou hebben gezegd tegen zijn handlanger Sondland. Dat telefoontje had plaatsgevonden nadat bekend was geworden dat er een whistleblower-klacht was. ‘I want nothing, I want nothing!’I want no quid pro quo’ beweerde hij dit keer. Of beter gezegd: dat had hij voorgelezen van een notitieblokje.

Niemand geloofde hem echter op zijn woord. Zelfs zijn aanhangers niet. Trump die niets wil? Onmogelijk.

Aanvankelijk leek die door de president veroronneerde verdedigingslinie echter even stand te houden, maar tijdens de verhoren kwamen steeds meer details aan het licht, die het verhaal ondermijnden.

‘As I said on the phone, I think it’s crazy to withhold security assistance for help with a political campaign,’ had Bill Taylor, de Amerikaanse ambassadeur in Oekraine, gezegd in een sms naar Gordon Sondland op 9 september 2019 om 12:47 uur AM. Direct na ontvangst van Taylors sms had de president opgebeld om zijn antwoord met hem af te stemmen. 5 uur later stuurde Sondland een bericht terug naar Taylor.

Sondland sms-te Taylor om 5:19 AM: ‘Bill, I believe you are incorrect about President Trump’s intentions. The President has been crystal clear no quid pro quo’s of any kind.’ Over de juridische term ‘quid pro quo’ was in de tussentijd zorgvuldig nagedacht. Als er namelijk sprake was geweest van een ‘quid pro quo’, zo werd geredeneerd, zou de president zijn macht hebben misbruikt ten behoeve van persoonlijk politiek gewin. En dat was impeachable.¹⁷

Maar uiteindelijk hield Trumps redenatie geen stand en erkende Sondland tijdens een van de verhoren in het Huis van Afgevaardigden letterlijk dat er wel degelijk sprake was geweest van een ‘quid pro quo’. Daarmee lag Sondland definitief uit de gratie bij Trump.

De nieuwslezer van News Channel 21 in Oregon had het woordenboek er bij gehaald. ‘Quid pro quo’ was volgens dat woordenboek een juridische term die betekende ‘something given or received for something else.’ Met de toevoeging van de nieuwslezer dat voor het kamp Trump ‘no quid pro quo’ gelijk stond met ‘a denial’.¹⁸

Kortom: business as usual. Deny, deny, deny.

Sondlands bekentenis gaf een nieuwe impuls aan het hele media-circus, waarbij de aandacht steeds meer uitging naar Giuliani’s onfrisse rol in de hele kwestie. Fox News stond daarbij aan de kant van Trump en diens handlangers Nunes en Giuliani. Sondland werd nu de gebeten hond, in de problemen gebracht door zijn waarheidsgetrouwe getuigenis onder ede. Iedereen in Trumps universum wist dat de waarheid altijd de échte vijand was. Daarom was de eerlijke pers de vijand en moesten getuigenissen onder ede worden gemeden als de pest. De waarheid spreken was taboe. Hoe kon Sondland dat vergeten zijn?

Naarmate het hele verhaal openbaar werd kreeg Rudy Giuliani het steeds benauwder.

Maar ook hij hield stug vol: ‘no quid pro quo!’.

Giuliani’s verklaringen rammelden aan alle kanten. Hij kon zijn samenzweringstheorieën niet onderbouwen met bewijzen, een gedragspatroon dat een jaar later opnieuw zijn Achilleshiel zou blijken te zijn. Toen deed hij namens Trump vergeefse pogingen om zonder enig bewijs te ‘bewijzen’ dat de verkiezingen waren gestolen door de Democraten, terwijl het omgekeerde het geval was: president Trump was juist degene die de verkiezingen probeerde te stelen.

Giuliani kon gelukkig net zo goed liegen als zijn goede vriend in Het Witte Huis. ‘I never talked to a Ukrainian official until the State Department called and asked me to do it,’ zei Rudy Giuliani bijvoorbeeld tegen Laura Ingraham van Fox News.

Het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken had een andere versie verteld aan de website The Hill: ‘Mr. Giuliani is a private citizen and acts in a personal capacity as a lawyer for President Trump. He does not speak on behalf of the U.S. government.’

Tegen Fox zei Giuliani ook nog het volgende: ‘I met with the representative of Mr. Zelensky. We never discussed any kind of pressure about a criminal case. We never discussed any kind of quid pro quo or pressure.’ ¹⁹

Kortom: no quid pro quo.

Giuliani schreef in november nog op Twitter: ‘The investigation I conducted concerning 2016 Ukranian collusion and corruption, was done solely as a defense attorney to defend my client against false charges, that kept changing as one after another were disproven.’

Zoals zo vaak het geval was bij Trump en zijn handlangers werd er verwezen naar ‘evidence’ dat in de toekomst zou worden geleverd (maar nooit zou komen): ‘The evidence, when revealed fully, will show that this present farce is as much a frame-up and hoax as Russian collusion, maybe worse, and will prove the President is innocent.’ ²⁰

Ik laat deze tekst hier zien, omdat het exact dezelfde strategie weergeeft als die door Trump en Giuliani een jaar later werd toegepast na de verloren presidentsverkiezing van 2020.

De essentie van zo’n verhaal is een grote leugen, een Big Lie, die tot in het oneindige wordt volgehouden, waarvan de bewijzen in de toekomst worden beloofd, maar die nooit worden opgeleverd om de simpele reden dat ze niet bestaan. Tegen de tijd dat dat duidelijk wordt is de race gelopen en doet het er allemaal niet meer toe. Doordat deze strategie had gewerkt in de birther-kwestie (Big Lie: Obama was born in Africa), in de Rusland-kwestie (Big Lie: no collusion, no obstruction) en in de Oekraïne-kwestie (Big Lie: no quid pro quo, no obstruction) gingen Trump en Giuliani er eind 2020 vanuit dat hetzelfde recept wederom zou werken (Big Lie: the election was stolen, no incitement to insurrect). Trumps sekteleden zouden alles geloven en Trumps Republikeinen in het Congres zouden hem in alles steunen.

Giuliani, die door John Bolton vergeleken was met een handgranaat die op elk moment zou kunnen ontploffen, ontkende in november 2019 dat hij enig misdrijf had begaan. Hij beschuldigde zijn aanvallers van samenzwering ‘to destroy my reputation so that I’m not credible when I continue to reveal all of the massive evidence of wrongdoing in Ukraine’.²¹ Voor alle duidelijkheid: Giuliani heeft daar nooit enig geloofwaardig bewijs van getoond. ‘Massive evidence’ betekende in het universum van de Trump-sekte dat er geen enkel bewijs was.

Hoe minder bewijs, hoe krachtiger en stelliger de leugen om dat te verhullen. Zo had Trump in de jaren ’80 Fortune overtuigd dat hij op de lijst met rijkste Amerikanen hoorde te staan, terwijl hij het eerste jaar niet eens miljonair was. Mensen hebben niet de verbeeldingskracht om zich voor te kunnen stellen dat iemand zo ongerijmd kan liegen en denken daarom dat er wel iets van waarheid in schuilt. Zeker als je het graag wil geloven, zoals de sekteleden van Trump.

Naast het herhalen van The Big Lie en het talloze malen ontkennen pasten Trump en de zijnen ook altijd tegelijkertijd een derde tactiek toe: de afleidingsmaneouvre, vaak in de vorm van een ‘whataboutism’. Daarbij werd gewezen op iets wat de Democraten zouden hebben gedaan, wat natuurlijk veel erger en groter was dan waar Trump van werd beschuldigd. What about Joe Biden? What about Hunter Biden? What about Hillary Clinton?

Fox News was altijd een dankbare afnemer en vermenigvuldiger van dergelijke verhalen, en de grote klacht vanuit Kamp Trump was altijd dat de andere media die verhalen niet wilden onderzoeken. En dat was dan weer het bewijs dat die andere media biased waren, en dus corrupt. Op die manier werd de cirkel altijd weer keurig rond gemaakt. Zolang iedere speler in dit nationale toneelstuk zijn rol goed vervulde bleef Trumps base adequaat gedesinformeerd en bleven de gewenste vijandbeelden intact.

In een uitzending van Fox News beweerde Giuliani, wederom zonder enig bewijs aan te voeren, dat de voormalige Amerikaanse ambassadeur in Oekraïne en een FBI-agent die opdracht had gekregen Hunter Biden te volgen samen deel uitmaakten van een samenzwering, georganiseerd door de liberale miljardair George Soros. Giuliani noemde Joe Biden in dezelfde uitzending ‘intellectually challenged’. Chris Hahn, een Democraat en voormalig assistent van Chuck Schumer, beschuldigde hem van ‘making things up’, waarop Giuliani explodeerde en hem een ‘serial liar’ noemde.²²

De omgekeerde wereld was in Giuliani’s brein vertrouwd terrein.

Giuliani (tweede van links op de foto): ‘I’d like to say to you, Mr. Hahn, I should sue you for libel. You usually say incredibly stupid things.’

Hahn (rechts op de foto): ‘You’re a public figure … so then you know the libel law.’

Giuliani ontplofte: ‘Shut up, moron! Shut up! Shut up! You don’t know what you’re talking about, idiot! Just keep your lying mouth shut.’

Hahn: ‘I do. Mr. Mayor, I wish you would stop.’

Giuliani: ‘No, you don’t. You just lied!’ ²³

Laura Ingraham (links op de foto) had nog geprobeerd Giuliani tegen zichzelf te beschermen, maar dat was niet gelukt.

Tijdens de publiciteitsoorlog rond de Oekraïne-kwestie was Rudy Giuliani af en toe te zien op het TV-kanaal van de vijand, CNN. Trump zelf had zich al jaren niet meer laten interviewen door CNN, maar zijn beste prijsvechter mocht een poging wagen. Zoals Trumps eigen interviews regelmatig ontaardden in een bokswedstrijd (zie hoofdstuk 3.13), zo ontaardde Giuliani’s gesprek met CNN-presentator Chris Cuomo op 19 september 2019 in een onthullende shouting match.²⁴

Giuliani strooide met beledigingen jegens zijn interviewer (‘what you said is totally wrong … tell me you’re not corrupt … how unfair you are’) en diens network (‘you’re a corrupt media … the CNN is a disgrace … that’s why your network has no ratings’). Hij wisselde dat af met een talloze malen herhaald verhaal over Joe Biden, diens zoon Hunter, Burisma en een ontslagen aanklager in Oekraïne. Dat was een verhaal dat de media volgens hem weigerden te onderzoeken (‘There was a massive scandal involving Joe Biden. In the billions of dollars. And you are not covering it’).

Maar telkens als Giuliani beweerde over bewijzen te beschikken (‘I – oh, I absolutely do. I have proof … I have proof … There is proof. The proof has been there for two years’) weigerde hij om enig bewijs voor zijn beweringen te overleggen. Daar had hij een goede reden voor, zei hij.

Giuliani: ‘Why would I give the enemy the documents?’

Giuliani: ‘I’m not spinning a d—- thing.’

Cuomo: ‘Okay.’

Giuliani: ‘I’m telling you the truth.’

Cuomo: ‘Okay.’

De ‘bewijzen’ zou hij ‘later’ voorleggen aan een rechtbank, maar dat is zoals we inmiddels konden verwachten nooit gebeurd, want dat was helemaal niet het doel van zijn optreden. Giuliani’s enige doel was er voor te zorgen dat er in de mainstream media naast Trumps nieuwste schandaal een ander schandaal tot leven zou worden gewekt, namelijk dat van Trumps voornaamste rivaal, die hem uit Het Witte Huis zou kunnen verstoten.

Giuliani noemde Joe Biden of diens zoon (‘the kid’) maar liefst 42 keer (!) in het interview. Chris Cuomo liet alle beledigingen en afleidingsmaneouvres echter langs zich heen gaan, gaf Giuliani alle ruimte, maar hield ook vast aan de paar vragen die hij had. Uit het 28 minuten durende interview destilleerde ik een aantal opvallende woordenwisselingen, waaronder een onbedoelde bekentenis van Giuliani.

Cuomo: ‘Did you ask the Ukraine to investigate Joe Biden?’

Giuliani: ‘No. Actually, I didn’t. I asked the Ukraine to investigate the allegations that there was interference in the election of 2016, by the Ukrainians, for the benefit of Hillary Clinton, for which there already is a court finding – ‘

Cuomo: ‘You never asked anything about Hunter Biden? You never asked anything about Joe Biden and his role with the prosecutor?‘

Giuliani: ‘The only thing I asked about Joe Biden is to get to the bottom of how it was that Lutsenko who was appointed – ‘

Cuomo: ‘So, you did ask Ukraine to look into Joe Biden?’

Giuliani: ‘Of course, I did.’

Cuomo: ‘You just said you didn’t.’

Giuliani: ‘No. I didn’t ask them to look into Joe Biden.’ ²⁵

Voor de New Yorker Chris Cuomo, de jongere broer van New York’s gouvnerneur Andrew Cuomo, was de voormalige burgemeester Rudy Giuliani ooit de held van 9/11 geweest. Maar inmiddels was hij definitief van zijn voetstuk gevallen door zijn ziel te verkopen aan de duivel in Het Witte Huis, Donald Trump, die andere New Yorker.

Cuomo: ‘But I got to tell you. You who my whole lifetime stood up for one simple ideal – when you were at your best – which was character counts and leadership.’

De ellende in deze Oekraïne-affaire was nauwelijks te overzien voor het kamp van Trump. En dat allemaal doordat een whistleblower het nodig had gevonden een klacht in te dienen. Wie was die persoon eigenlijk? Het enige dat men wist was dat het een uitstekend geïnformeerde functionaris was van de CIA, met toegang tot het Witte Huis en de medewerkers daar. Deze onbekende klokkenluider was volgens de wet beschermd en had het volste recht anoniem te blijven. Maar dat was een doorn in het oog van Trump en zijn handlangers.

Giuliani: ‘So, we have an anonymous whistleblower compliant compared to clear proof that Biden’s son got $1,5 billion from China. And you won’t cover it. Tell me you’re not unfair.‘

Cuomo: ‘Rudy, I told you. Give me the proof.’

Trump was al op de eerste dag van zijn presidentschap vergeten dat zijn land geen dictatuur was, maar een democratie met een vrije pers en een door de wet beschermde status voor klokkenluiders. Zijn handlangers moesten dan ook elke dag zendingswerk verrichten om het ‘onrecht’ jegens hun president recht te zetten.

Giuliani: ‘The president did nothing wrong.’

Cuomo: ‘You said you know nothing about anything.’

Giuliani: ‘Zero. Wrong.’

Cuomo: ‘The president, who’s your client – ’

Giuliani: ‘He did nothing wrong.’

Cuomo: ‘ – knew nothing about what you were doing for him in the Ukraine?’

Giuliani: ‘He did what a president – what an honest – decent president should do.’

Amerika was een land waarin het woord van de president niet per definitie gold als de waarheid. En zeker niet op het moment dat die president Donald Trump heette. Gekmakend was het, zeker nu Trump de informatiestroom over dit onderwerp niet meer onder controle had en er verkiezingen op komst waren. Ondertussen bleef de pers maar zeuren.

Cuomo: ‘So then, this is what I want to ask you about. He has this conversation. The person gets upset and files the complaint. After Adam Schiff sends the letter, to the DNI, saying I want that complaint, the $250 million is released to the Ukraine that had been held back all this time.’

Giuliani: ‘I don’t know anything about that except for the fact that if Adam Schiff sent me a letter, I would just tear it up, and throw it in the garbage.’

Cuomo: ‘Yes, yes, yes, of course, of course. Why did they release the money right after Adam Schiff?’

Giuliani: ‘I – I don’t know. I have no idea. I don’t run the government.’

Trumps handlanger veinsde geen kennis hiervan te hebben, maar dat was ongeloofwaardig. In The Trump-Ukraine Impeachment Inquiry Report²⁶ staat te lezen dat kort na de aankondiging op 9 september van de Intel Commissie dat het de zaak ging onderzoeken de hulp alsnog vrijkwam: ‘NSC staff members believed this investigation might have had “the effect of releasing the hold” on Ukraine military assistance because it would have been “potentially politically challenging” to “justify that hold.”’

Het gesteggel tussen Cuomo en Giuliani ging nog even door.

Cuomo: ‘This president got the benefit of something you built up for decades, your credibility, and you put it on the line for him.’

Giuliani: ‘I’ll put my credibility on the line. 1,000 percent. And I think your network is a horror to this country. You are undermining fairness and justice in this country.’

Cuomo: ‘And yet, I still had you on. I’m so unfair that I had you on.’

Na een woordengevecht van 28 minuten namen de gladiatoren op gepaste wijze afscheid van elkaar.

Giuliani: ‘And you covered up so much more about Hillary. It’s disgusting.’

Cuomo: ‘I’m covering it up so much, that I’ve kept this interview going 28 minutes, and let you say it a dozen times.’

Giuliani: ‘Yes, and interrupted me 500 times.’

Cuomo: ‘I’m embarassed. I’m embarassed for you. Have a good night.’

Giuliani: ‘Well, you shouldn’t be embarassed for me.’

Cuomo: ‘Someone needs to. Because you’re not aware of what you’re doing.’

Giuliani: ‘Of course, I’m aware of what I’m saying.’

Cuomo: ‘Good night. Have a good night.’

Giuliani: ‘Well you – you shouldn’t have a good night because what you’re doing is very bad for the country.’ ²⁷

Wat vond Giuliani’s belangrijkste cliënt eigenlijk van zijn optredens in de media en in Oekraïne? Tegen Fox News zei president Trump, op de vraag van presentator Bill O’Reilly wat Giuliani allemaal aan het doen was ‘in Ukraine on your behalf’, het volgende: ‘Well, you have to ask that to Rudy, but Rudy, I don’t, I don’t even know.’

Deny, deny, deny.

Kennelijk zat Giuliani gevangen in zijn eigen Mission Impossible-film, als de eenzame, dappere actieheld wiens geheime opdracht-tape zichzelf na afluistering had vernietigd. Als de missie mislukte zou zijn opdrachtgever alle betrokkenheid ontkennen. In dit geval ontkende Trump de missie, maar hij liet Giuliani niet helemaal vallen.

Trump: ‘I know he was going to go to Ukraine, and I think he canceled a trip. But, you know, Rudy has other clients other than me. I’m one person.’

O’Reilly: ‘So, you didn’t direct him to go there on your behalf?’

Trump: ‘No, but you have to understand, Rudy is a great corruption fighter.’

O’Reilly vroeg het een derde keer.

Trump: ‘No, I didn’t direct him, but he’s a warrior, Rudy’s a warrior. Rudy went, he possibly saw something … I think he’s done work in Ukraine for years, I mean that’s what I heard. I might have even read that someplace.’ ²⁸

President Trump was natuurlijk zelf de ultieme ‘warrior’, of beter gezegd krijgsheer. Dit was een man die zijn hele leven oorlog had gevoerd (zie ook Deel V, The Art of War), met de bijbehorende karaktertrekken. Dat karakter had zijn neergaande ontwikkeling gestaag voortgezet, en nam een definitieve stap in ongezonde richting toen hij het onderwerp werd van een impeachment-procedure. Donald Trump werd daarmee de eerste president in de Amerikaanse historie die al tijdens zijn eerste termijn dreigde te worden afgezet. Dat perspectief bracht de donkerste schaduwkanten in hem naar de oppervlakte.