4.8 De Kwaadwillige Bedrieger

‘#1. PLAY GOLF’ is de eerste van 10 tips, waar Donald Trump in 1997 zijn boek The Art of the Comeback mee opende. Bij elke tip stond een korte toelichting. Bij golf zei hij: ‘It helped me relax and concentrate. It took my mind off my problems; I only thought about putting the ball in the hole. And, the irony is, I made a lot of money on the golf course – making contacts and deals and coming up with ideas’.

Bij nader inzien sprak de manier waarop Trump golf speelde en er over praatte ook boekdelen over zijn karakter. Sportverslaggever Rick Reilly bundelde die boekdelen tot een heus boek, waarin hij een uitspraak citeerde van P.G. Wodehouse: ‘To find a man’s true character, play golf with him’.

Tip 1 bleek niet compleet. Als Trump volledig zou zijn geweest toen hij zijn boek schreef, was de tip geweest: #1. PLAY GOLF AND CHEAT. Dit hoofdstuk gaat over het volgende stadium in de negatieve ontwikkeling van Trumps karakter, in het bijzonder dat van Enneagramtype Drie, de Winnaar. Dat stadium werd in 1996 door Don Riso & Russ Hudson ‘De Kwaadwillige Bedrieger’ genoemd.

Rick Reilly schreef Commander in Cheat en sprak er over met CNN in februari 2019. In zijn boek onderbouwde hij zijn claim met honderden voorbeelden. Trump is namelijk een onverbeterlijke ‘cheater’. Op elk gebied. Elke dag. Reilly zei: ‘He cheats crazy. He cheats whether you’re watching or not.’ Reilly’s bevindingen over de neiging van Trump om vals te spelen zijn uiterst relevant om de president te begrijpen, ook als je zelf geen golf speelt en de spelregels niet kent. Het gaat namelijk in essentie niet over golf.

Toen ik Adam Schiff, de belangrijkste Democratische impeachment manager, tijdens Trumps impeachment trial in januari 2020 zijn opening speech hoorde uitspreken, dacht ik even terug aan Reilly’s boek. Schiff zei namelijk: ‘President Trump withheld hundreds of millions of dollars in military aid to a strategic partner at war with Russia to secure foreign help with his re-election. In other words, to cheat.’¹

In zijn closing argument gebruikte Schiff het woord ‘cheat’ nog een paar keer: ‘President Trump’s repeated solicitations of a Ukraine investigation was a clear effort to leverage foreign interference to bolster his prospects in the 2020 election, in other words: to cheat.’ Schiff beargumenteerde dat Trumps bedrog was begonnen bij de verkiezingen van 2016, door zijn relaties met Rusland, en tot op de dag van vandaag voortduurde.

Schiff: ‘The betrayal continued in 2019 when he carried out a scheme to cheat in the 2020 election by demanding that the leader of Ukraine, a US partner under military attack by Russia, announce an investigation of the same baseless conspiracy theory about a DNC server and a bogus allegation about vice president Biden.’

En daarmee was het allemaal niet geëindigd, volgens Schiff: ‘And the abuse of power continues. He is still trying to cheat in the next election, even after the scheme came to light, even after it became the subject of an impeachment inquiry. It continued. And the false statements about it continue.’² Schiff had volkomen gelijk.

Trump heeft zelf overigens beweerd dat hij nooit valsspeelt: ‘I never cheat.’ Dat was een leugen. De vraag is niet óf hij valsspeelt, maar: hoe vaak speelt Trump vals? Altijd. En waarom eigenlijk?³ Waarom, vroeg ook Reilly zich af bij het schrijven van zijn boek. Het antwoord lag in Trumps onverzadigbare behoefte om altijd te winnen van een ander. Reilly vulde met gemak een heel boek over het liegen en bedriegen van Donald Trump, en dan vrijwel alleen nog maar met betrekking tot golf. Dat is namelijk een gevoelig onderwerp voor golfliefhebber Reilly, want hij haat valsspelen, omdat het zijn sport ondermijnt.

Reilly zei tegen CNN: ‘It’s not that he loves golf, he just loves beating you.’  Het logische gevolg is dat Trump alles doet wat verboden is om iemand te verslaan. Donald Trump geeft de golfbal zo vaak een tik met zijn voeten dat zijn caddies hem de bijnaam ‘Pelé’ hebben gegeven. Zelfs zijn Secret Service agenten moeten geregeld zijn golfballen op een betere plek leggen voor hem.⁴  De golfer Donald Trump zou allang al zijn geschorst van de clubs waar hij speelt, ware het niet dat hij van al die 17 golfclubs de eigenaar is, zoals Bond-schurk Auric Goldfinger dat ook was: ‘Oh, nothing, Mister Bond. I own the club’ (zie hoofdstuk 1.15). Trump is een compulsieve ‘cheater’ én een verwoed golfer. Reilly ontmoette Trump dan ook op een golfclub. Dat bleek geen toeval.

‘You’re my favorite writer! I love your stuff. Tell him, Marla!’ Donald Trump was dol op de golfverhalen van Rick Reilly in het befaamde tijdschrift Sports Illustrated. ‘He does! Look!’ zei Marla Maples, terwijl ze een door Reilly geschreven column uit haar tas haalde. Hoe toevallig. Natuurlijk was hier sprake van een vooropgezet plan. Maar met welk doel?

‘So, when are you going to write about ME?’ zei Trump. Aha, dacht Reilly, dát zat er dus achter. Geen probleem, hij was net bezig met een boek over golf, Who’s Your Caddy?, en vroeg of Trump misschien het onderwerp wilde zijn van een hoofdstuk. Trump zei: ‘Absolutely!’ Er kwam dus een dag dat Trump en Reilly samen op de golfbaan stonden.

Reilly: ‘It was like spending the day in a hyperbole hurricane. Trump didn’t just lie nonstop about himself that day. He lied nonstop about ME. He’d go up to some member and say, “This is Rick. He’s the president of Sports Illustrated.”… “This is Rick. He publishes Sports Illustrated.”’

Riso & Hudson schreven al over deze neiging van de ongezonde Winnaar in hun Enneagram Basisboek, zonder daarbij specifiek Donald Trump in gedachten te hebben.

Riso & Hudson: Ze lijken maar niet op te kunnen houden met liegen, ook al hangt er niets belangrijks van af, omdat ze op dit niveau totaal compulsief zijn over het maken van een indruk.

Toen Reilly en Trump even alleen waren vroeg Rick aan Donald: ‘Donald, why are you lying about me?’ Waarop Trump antwoordde: ‘Sounds better’.⁵ Onthoud die twee woorden, want hoe iets klinkt heeft invloed op Trumps beleid als president. Ik hoorde dit aspect toevallig nog gisteravond voorbij komen, op CNN, bij The Lead with Jake Tapper, op 23 juni 2020. Het onderwerp was het aantal coronatesten in Amerika. In een rally in Tulsa, zijn eerste na de corona lockdown, had Trump gezegd dat hij zijn mensen had geïnstrueerd minder te testen. Huh, dacht iedereen, was dit een grap? In de zaal had hij in elk geval de lachers op zijn hand gehad. De dag erna beweerden zijn medewerkers inderdaad dat het een grapje was geweest. Woordvoerder McKenany zei ‘It was said in jest’ en Trumps adviseur Navarro zei ‘It was tongue in cheek, come on’. Maar toen Trump zelf de volgende dag de vraag werd gesteld of hij inderdaad ‘just kidding’ was geweest, keek hij bloedserieus en verzekerde de pers: ‘I don’t kid. By having more cases, it sounds bad.’

Donald Trump luisterde niet alleen of iets goed of slecht klonk, hij keek ook of iets er goed uit zag of niet. De cijfers rechts in beeld bij CNN moeten hem al maanden een doorn in het oog zijn geweest. Daar was een reden voor. Het maakte dat hij er slecht uit zag. De Winnaar in Trump wil getallen zien die zijn eigen zelfbeeld keer op keer bevestigen. ‘My life has been about victories. I’ve won a lot. I win a lot. I win – when I do something. I win.’ Dat zei Trump eens tegen de Washington Post.⁶

Hij ging nog even door om zijn punt toe te lichten, met de kracht van de herhaling: ‘And even in sports, I always won. I was always a good athlete. And I always won. In golf, I’ve won many club championships. Many, many club championships. And I have people that can play golf great, but they can’t win under pressure. So, I’ve always won.’

Altijd?

Op 22 januari 2020, terwijl Democraten in de Senaat in Washington zijn afzetting bepleitten hemelde hij zelf in het Zwitserse Davos zijn economische prestaties op – ‘These are incredible numbers’ – en bagatelliseerde hij het opkomende coronavirus – ‘It’s one person coming in from China. We have it under control. It’s going to be just fine.’.⁷ Maar dat was niet wat het hem het meeste bezig hield. Zijn aandacht ging uit naar de voorpagina van TIME, dat niet hem maar Gretha Thunberg had benoemd tot Person of the Year 2019. Trump: ‘She beat me out on Time magazine.’⁸ Auw.

Trump kan veel hebben, maar dit deed écht zeer.

Het zat de 73-jarige president van de Verenigde Staten, de machtigste man van de wereld, behoorlijk dwars dat hij de slag om de titel TIME Person of the Year, en vooral natuurlijk de bijbehorende cover, had verloren van een 17-jarige Zweedse scholier/klimaatactiviste. Zó belangrijk is winnen voor Donald Trump.

Het strookt volledig met wat Reilly zei tegen CNN over Trump: ‘It doesn’t matter who it is, [Trump] has to be the winner. He really needs to win, I’ve never seen anything quite like it. What it reveals about him is he has to win no matter what.’⁹

Sportverslaggever Rick Reilly, liefhebber in hart en nieren, schreef Commander in Cheat onder meer omdat hij zich stoorde aan Trumps gedrag op en buiten de golfbaan: ‘In golf, you don’t cheat your opponent. You don’t cheat your friends. You don’t cheat, period.’¹⁰ Maar Trump kan niet anders dan valsspelen, want hoe win je anders als je niet de beste bent? Hij doet het continu. Hij doet alles om te winnen, ongeacht de tegenstander, ongeacht het spelletje. Daarom zei ik al: het gaat niet om golf. Het gaat om winnen. Reilly ’s boek Commander in Cheat is van belang, omdat het Trumps karakter en gedrag in dit opzicht haarfijn beschrijft, als golfer én als president.

We wisten inmiddels dat Trumps opvoeding door zijn vader en zijn schooljaren bij NYMA zijn winnaarsmentaliteit hadden gecreëerd, maar in de loop van zijn leven was het steeds sterker en uiteindelijk dwangmatig geworden, een verslaving. Golf bleek dé sport voor hem. Daarom staat hij altijd op de golfbaan, ook op momenten dat iedere andere leider bezig zou zijn het land te regeren. Reilly: ‘No other sport captivated Trump like golf. He became addicted to the constant competition, hole by hole, day by day.’¹¹

Alles is een competitie. Reilly: ‘And not just the bets. He came to see his handicap as a kind of contest, too, one he has to win daily.’¹² Voormalig casinomanager John O’Donnell zei tegen Rick Reilly: ‘He found a game that suits him to a T. He has such a short attention span that makes golf perfect for him. You stand on the tee box for a minute and chat, then you hit, then you go your own way. It’s very short periods of concentration.’

Golf is niet alleen ideaal voor Trump vanwege zijn ultrakorte ‘attention span’, het geeft hem ook elke dag de mogelijkheid om uitbundig te liegen, bijvoorbeeld over zijn handicap. Alle experts en caddies die Reilly ondervroeg kwamen tesamen tot de inschatting dat Trump een handicap heeft tussen de 7 en 10. Reilly: ‘The only problem with all that is Trump insists his handicap is 2.8.’¹³ Deze waarde is opgeslagen in een systeem dat golfers hanteren en elke keer dat ze spelen moeten bijhouden. Reilly concludeerde dat Trump van de ongeveer 80 keer die hij per jaar speelde er slechts 3 keer de uitslag van opgaf in het systeem.

Reilly: ‘He’s cherry picking. He’s only putting in his showiest rounds. Even with the scores he posts, he’s either shaving multiple shots off his total or inflating the difficulty of the courses he played.’¹⁴ Trump probeerde zelfs, of misschien wel juist, vals te spelen toen hij een partijtje golf speelde tegen Tiger Woods. Reilly vertelde aan CNN hoe dat was gegaan: [Trump] hits two balls in the water, doesn’t count either, and pretends that he almost tied Tiger Woods.’

Ik vermoed dat Trumps crisisjaren er tussen 1990 en 2000 toe hebben geleid dat de Winnaar in Donalds karakter verder afdaalde van niveau 7, De Oneerlijke Opportunist, naar niveau 8, De Kwaadwillige Bedrieger.¹⁶

De neergaande spiraal die zijn karakter doormaakte zette zich in elk geval gestaag voort, ook na 2000, waarin Trump eerst een televisiester werd en daarna kandidaat voor het presidentschap, uitmondend in de ultieme winst. Er was voor hem geen enkele reden om af te kicken van zijn verslaving aan winnen. Integendeel, de veranderingen in zijn karakter werden onomkeerbaar. Riso & Hudson schreven in 1996 het volgende over de ongezonde Winnaar op niveau 8 (in het citaat heb ik ‘Drie’ vervangen door ‘Winnaar’, om verwarring te voorkomen).

Riso & Hudson: Wanneer ze de waarheid van hun claims over zichzelf eenmaal dermate ernstig verdraaid hebben en hun pathologie ten koste van alles verborgen proberen te houden, worden ongezonde Winnaars steeds banger dat ze betrapt zullen worden en hun bedrog aan het licht zal komen. In plaats van het feit onder ogen te zien dat ze met ernstige psychologische problemen kampen en hulp dienen te zoeken, kunnen ze nog een stap verder gaan in hun afglijden door zonder scrupules alles te doen wat ze noodzakelijk achten om hun valse claims overeind te houden.

Wat Riso & Hudson beschreven is precies wat Donald Trump deed in de jaren ’90 en na de millenniumwisseling. Het is bovendien één van de redenen dat hij golf speelt op de wijze die Rick Reilly zo kleurrijk in zijn boek Commander in Cheat beschrijft. Trump doet alles, maar dan ook alles, wat nodig is om zijn valse claims overeind te houden.

Riso & Hudson: Op dit niveau zijn ze aartsbedriegers geworden, omdat ze al hun wandaden en eerdere bedriegerijen koste wat kost verborgen moeten houden.

Trump was zo’n ‘aartsbedrieger’ geworden, maar dat niet alleen. Hij maakte van zijn medespelers ook bedriegers. Zij moesten meegaan in het ‘complot’. Een medespeler, Bryan Marshal, herinnerde zich dat Trump tegen hem zei: ‘You see those two guys? They cheat. See me? I cheat. And I expect you to cheat because we’re going to beat those guys today.’

Marshal concludeerde: ‘So, yes, it’s true, he’s going to cheat you. But I think Donald, in his heart of hearts, believes that you’re gonna cheat him, too. So it’s the same, if everybody’s cheating, he doesn’t see it as really cheating.’¹⁷ Noot: de foto is gemaakt op een ander moment.

Het is het soort zelfrechtvaardiging die doet denken aan profwielrenners die doping gebruikten omdat ze dachten dat alle andere wielrenners ook doping gebruikten. En als je daarvan wint dan heb je echt gewonnen, ondanks dat je doping hebt gebruikt, want de anderen hebben dat ook gedaan. Aangezien iedereen doping gebruikte, maakte je de sport in feite weer ‘eerlijk’ door zelf ook doping te gebruiken. Het is de slimme zelfrechtvaardiging van een ongezond type Winnaar. Trump: ‘All the guys I play with throw it out of the rough. You have to do it just to keep up with them.’

Maar het is onzin. Het is de onzin die Trump zichzelf had wijsgemaakt om zijn bedriegerij goed te praten. Reilly schreef in zijn boek dat hij niemand kende die zo vaak en intens vals speelde als Trump. Reilly: ‘Just for the record, I’ve played for 50 years and only know one guy who does that. His picture is on the cover.’¹⁸

In essentie keek president Trump op dezelfde wijze naar zijn Democratische tegenstanders: zij spelen vals, dus dat geeft mij het recht om ook vals te spelen. En als ik vaker en erger vals moet spelen dan zij, dan doe ik dat, want ik móet van ze winnen.

Het is geen toeval dat Donald Trump zo graag en zo vaak golf speelde, ook als president, en niet alleen om de stress van het hoge ambt te ontvluchten. Zijn voormalige casinomanager John O’Donnell zei tegen Reilly over de golfsport: ‘The best part is that it’s all self-regulated. He can cheat any time he wants. ¹⁹

‘Trump elevated lying to a dark art,’ schreef David Friend, journalist en auteur van het boek The Naughty Nineties in 2017. Riso & Hudson schreven tijdens die ‘naughty nineties’ over de ongezonde Winnaar.

Riso & Hudson: Ze zullen van alles beweren, waardoor ze met de minste problemen [datgene] krijgen waar ze op uit zijn, hoewel ze dan nog grotere problemen riskeren, mochten ze ontmaskerd worden.

Tegen de tijd dat Trump gekozen werd tot president van de Verenigde Staten was hij allang meerdere keren ontmaskerd, maar hij was niet uit de strijd gehaald. Hij had het allemaal overleefd, hij was elke keer weer gered. Daarom remde zijn ontmaskeringen hem op geen enkele manier en zorgde er zeker niet voor dat hij zijn gedrag veranderde. Integendeel. Zolang liegen hem meer opleverde dan het hem kostte, bleef hij het doen. En hij bleef het ook doen toen het hem meer kostte dan opleverde. Riso & Hudson schreven dat een ongezonde Winnaar compulsief liegt, zowel over onbelangrijke als over belangrijke zaken.

Riso & Hudson: Vaak genoeg echter zijn hun leugens verre van onbetekenend en de oorzaak van immense schade, financieel verlies of emotionele gekwetsheid voor anderen.

De impact van Trumps leugens is exponentieel gestegen toen hij president werd en daarmee nam de polariteit tussen partijen en bevolkingsgroepen eveneens fors toe. Zijn aanhangers negeren zijn leugens, gaan er in mee of praten het goed. Zijn tegenstanders gebruiken het om hem te ridiculiseren en het Witte Huis uit te krijgen, maar ook om hun eigen gelijk mee te onderstrepen. In mei 2019 concludeerde CNN dat het gemiddelde aantal onwaarheden en misleidende uitspraken op 23 per dag zat, een flinke stijging sinds het begin van Trumps presidentschap, toen hij nog op een gemiddelde van 7 per dag zat. Sinds die tijd steeg het gemiddelde gestaag verder.

Riso & Hudson: Tot deze mate van pathologie afgegleden Winnaars kunnen niet langer uitmaken wat de waarheid is. Naar hun idee kan ze zijn zoals ze het willen hebben. Veel van hun leugens zullen verband houden met waar ze op dat moment hun zinnen op hebben gezet.

Rick Reilly constateerde bij het schrijven van zijn boek Commander in Cheat dat Trump over alles liegt. Bovendien verzint hij ‘feiten’ waar je bij staat, uit het niets fantaseert hij een mooi verhaal of claimt hij een niet bestaand succes. Trump zei bijvoorbeeld regelmatig: ‘I’ve been given more golf environmentalist awards than anybody.’ Reilly zocht het haarfijn uit en concludeerde: ‘He hasn’t been given one legitimate golf environmental award. Not one. Zero.’²⁰

Trump rijgt niet alleen de leugens mondeling aan elkaar. Sommige leugens nemen zelfs de vorm aan van een monument, hetgeen ze een vorm van legitimiteit verleent. Op zijn Trump Washington Golf Course staat een Civil War memorial bij de 14^de hole, met een plaquette. De titel luidt ‘The River of Blood’ en de begeleidende tekst zegt: ‘Many great American soldiers, both of the North and South, died at this spot, “The Rapids,” on the Potomac River. The casualties were so great that the water would turn red and thus became known as “The River of Blood.” It is my great honor to have preserved this important section of the Potomac River!’ – Donald John Trump.

Reilly: ‘It’s a very nice monument except for the one little problem: it didn’t happen. No battle like that occurred anywhere near the monument. Three different Civil War historians confirmed the lie.’

Trump verdedigde zich tegenover The New York Times, toen hij ermee geconfronteerd werd: ‘How would they know that? Were they there? I was told that by numerous historians.’

OK, wie?

Eh, hij had zelf niet met hen gesproken. Zijn medewerkers hadden dat gedaan.

OK, welke medewerkers?

Eh, Trump weigerde dat gesprek voort te zetten: ‘Write your story the way you want to. But many people were shot there. It makes sense.’

Reilly wist zeker van niet: ‘No, it’s bullshit.’²¹

We kunnen gevoeglijk concluderen dat we het schrijven van de geschiedenis, welke geschiedenis dan ook, niet moeten overlaten aan Donald Trump.

Riso & Hudson: Het is haast onvermijdelijk dat ze betrapt en verantwoordelijk voor hun daden gesteld zullen worden.

Riso & Hudson schreven dat de ongezonde Winnaar alles doet om te voorkomen dat zijn bedrog aan het licht komt.

Riso & Hudson: Om dat te voorkomen, kunnen Winnaars tot kwaadwilligheid en waanzin vervallen.

Een van Trumps medewerkers, die vele uren met de president had doorgebracht, zei tegen auteur Michael Wolff: ‘I have never met anyone crazier than Donald Trump.’ Wolff schreef het op in zijn tweede boek over Trumps tijd in het Witte Huis, getiteld Siege.³¹ De auteur voegde daar aan toe dat dergelijke opmerkingen door meer dan een dozijn anderen was gedaan, gebaseerd op hun eigen ervaringen met de president. De basis voor de waanzin werd al veel eerder gelegd. De negatieve spiraal waar Trumps karakter zich in bevond daalde vervolgens dieper en dieper af tot de meest ongezonde niveau’s. Dat gold ook voor zijn golfspel. Trump kocht zijn eerste golfclub in 1999 in West Palm Beach, maar hij leerde het spel als student, van golfers die hem ook het valsspelen hadden geleerd, zoals regel 1: ‘It’s not cheating if you don’t get caught’.³²

Reilly’s boek ging over golf. Zijn hoofdstuk The Big Lie ging dan ook niet over Trumps Big Lie dat Obama niet geboren zou zijn in Amerika, of over Trumps Big Lie in de jaren ’80 en ’90 dat hij miljardair was, maar over een andere grote leugen, over golf. Trump uitte de bewuste leugen voor het eerst in een tweet in 2014 en daarna herhaalde hij het minstens drie keer tijdens zijn presidentscampagne: ‘I’ve won 18 Club Championships. I’m a winner.’ Dat, wist Reilly zeker, was onmogelijk, zoals het voor een quarterback in American Football onmogelijk was om 18 Super Bowls te winnen.

Reilly zocht het allemaal tot in detail uit en er bleek inderdaad niets van Trumps claim te kloppen, maar dan ook echt niets: 16 keer ging het om een aantoonbare leugen en voor de resterende 2 kon geen bewijs worden gevonden. Maar hoe had Trump dat aantal dan bij elkaar verzonnen? Over sommige ‘kampioenschappen’ bekende Trump tegen Reilly: ‘Whenever I open a new golf course I play the official opening round and then I call that the first club championship. There you go! I’m the first club champion! … That’s off the record, of course.’³³ Sommige andere club championships waren in werkelijkheid Super Senior Club Championships, voor spelers van 60 jaar en ouder.³⁴

Reilly: ‘When it comes to golf, Trump is the tornado and you are the trailer.’ De schrijver vroeg zich ook af waarom Trump dwangmatig valsspeelt: ‘Why does Trump cheat so much when he’s already a decent player? And how can he be so shameless as to cheat right in front of people? They call him on it, but he just shrugs and cheats some more. It’s ruined his reputation in the golf world. 90% of the people I interviewed – on and off the record – say he openly cheats. 

Reilly legde zijn vraag voor aan een expert.

Reilly: ‘So why? Why cheat? Why lie? Why exaggerate his handicap, his scores, his club championships?^’35 Met die vragen in zijn achterhoofd interviewde Reilly Dr. Lance Dodes, een Harvard psychiater en co-auteur van het boek The Dangerous Case of Donald Trump. Dodes’ verklaring is in lijn met wat ik zelf heb geschreven over Trumps karakterontwikkeling in eerdere hoofdstukken.

Dodes zei over Trump: ‘He needs to be the best at everything. He can’t stand not winning, not being the best. It had to have started very early in his development. To him, not being the best is like fingernails on the blackboard to you. He can’t live with it… He exaggerates his golf scores and his handicap for the same reason he exaggerates everything. He has to.’ Volgens Dodes heeft Trump alle kenmerken van een narcistische persoonlijkheidsstoornis: ‘People with his disorder have no conscience about it. He has no sense of morality about things.’³⁶ De analyse van Dr. Dodes strookt ook met de visie van Trumpbiograaf Michael D’Antonio.

Trump zei eens tegen D’Antonio dat sommige mensen genetisch nu eenmaal beter tegen stress kunnen dan anderen. Trump: ‘One thing I learned about myself is that I have a unique ability to handle pressure. I was under water for billions and billions of dollars and I slept very well.’ D’Antonio zei in de documentaire The Trump Dynasty:³⁷ ‘When he says that he’s not stressed about it, what he’s really saying is that he didn’t care.’

Volgens psychiater Dodes ontbeert Trump empathie: ‘He’s a very ill man. He doesn’t get that other people have rights and feelings. Other people just don’t matter to him.’ Wat Donald inderdaad niet interesseert zijn de rechten en gevoelens van andere mensen, maar wat hem wél interesseert is wat men van hém vindt.

Riso & Hudson: Hun groeiende angst betrapt en gestraft te worden kan hen buitengewoon gevaarlijk maken. Ze worden gewetenloos en schromen niet vrienden te verraden, mensen tegen elkaar uit te spelen of bewijzen te vernietigen teneinde hun wandaden te verdoezelen.

D’Antonio: ‘If you’re Donald Trump what you care about most is what people think of you. And maintaining the image of the consummately powerful in-control man.’ Riso & Hudson wezen er op dat het verschil tussen het uiterlijk en het innerlijk van de ongezonde Drie op deze manier alleen maar groter wordt: Deze manier van leven vergroot hun diepere angsten alleen maar.

Riso & Hudson: Onder het oppervlak voelen ze zich echter in het nauw gedreven en kunnen ze nauwelijks hun paniek onderdrukken. Wanhopiger dan ooit vertrouwen ze nu, zoals we dat bij gemiddelde Drieën al hebben gezien, op hun vermogen om een beeld te projecteren. Anderzijds zullen ze de nog steeds functionerende delen van zichzelf gebruiken om anderen ervan te overtuigen dat ze kalm zijn en zichzelf in bedwang hebben.

Tegen de tijd dat Donald Trump zich in 2015 kandidaat stelde voor het presidentschap was de neergaande ontwikkeling van zijn karakter volstrekt onomkeerbaar.

Riso & Hudson: Tot deze mate van pathologie afgegleden Drieën kunnen niet langer uitmaken wat de waarheid is. Naar hun idee kan ze zijn zoals ze het willen hebben. Veel van hun leugens zullen verband houden met waar ze op dat moment hun zinnen op hebben gezet.

Dit fenomeen was de schrijvende pers en andere kritische volgers van Trump inmiddels natuurlijk ook allang opgevallen. New York Times columnist Nicholas Kristof meldde: ‘On the PolitiFact website 53 percent of Trump’s [public statements were rated as demonstrably] ‘false’or ‘pants on fire’ – a number that would climb to ’71 percent … ‘mostly false’ on the eve of the election.’³⁸

In hoofdstuk 3.6 had ik een tekening opgenomen waarin ik via een stroomschema liet zien hoe een leugen tot stand komt in het brein van Donald Trump. Wat wij ‘liegen’ noemen is in zijn hoofd ‘verbeteren of corrigeren van de waarheid’. Ik heb hieronder een aantal voorbeelden op een rijtje gezet, die in dit boek zijn langsgekomen: van feiten naar leugens in 44 voorbeelden.

FROM FACTS TO FALSEHOODS IN TRUMP’S BRAIN – 44 EXAMPLES © Frank Schaper

We wisten al dat Trump de menigte tijdens zijn inauguratie schromelijk overdreef, maar ik had nog niet eerder het voorbeeld genoemd dat hij hetzelfde deed met het aantal bezoekers van zijn campagnerally’s, zoals in Mobile en Phoenix, waarbij NBC-verslaggeefster Katy Tur aanwezig was. Tur had de onhebbelijke gewoonte Trump te corrigeren tijdens zijn campagne. Tur: ‘He exaggerated the size of his crowds. I corrected him. He said he was self-financing his campaign. In fact, he was spending more of his donors’ money than his own. He got boos at the Values Voter Summit in D.C. I asked him to respond. “I didn’t get boos,” Trump told me … “I got cheers.” Then he pointed at me: “I got boos for YOU!”’³⁹

Het voorbeeld is kenmerkend voor Donald Trump. Even kenmerkend is het voor supporters van Trump om al die voorbeelden niet te willen horen. Als zij de waarheid tot hun bewustzijn zouden toelaten dat zij misschien wel de grootste oplichter uit de Amerikaanse geschiedenis (en ik denk niet dat ik nu overdrijf) aan de macht hadden geholpen, zouden zij moeten erkennen dat zij er in waren getrapt. Met open ogen.

Riso & Hudson: Ze deinzen niet terug voor nog destructievere activiteiten, waarbij ze zorgvuldig hun ‘sporen’ uitwissen en hun ware motieven en daden zo veel mogelijk proberen te camoufleren.

Dat hebben we Trump in zijn rol als president vaak zien doen en dit komt nog uitgebreid aan bod in latere hoofdstukken. Trumps meest gebruikte manier om zijn ‘sporen’ uit te wissen is het herschrijven van de geschiedenis, in de wetenschap dat de meeste mensen de moeite niet kunnen of zullen nemen om andere getuigen te bevragen naar wat er werkelijk is gebeurd. Tegenover elk sterk verhaal of stellige claim van Donald Trump staat echter een ander verhaal van iemand die de feiten kent.

Zo vertelde Trump aan Reilly hoe hij een golfer op golfclub Winged Foot knock-out had geslagen: ‘It was a big handsome asshole. And he was just being a complete jerk! So I sink this putt on the 9th hole to win the match and then I turn and just coldcock him, just knock him out right there on the green! … They ended up suspending both of us. I was back off suspension after two weeks and he never got back in.’

Of ging het verhaal zoals clublid Bill Fugazy het aan Reilly vertelde? Fugazy (de verschillen zijn vetgedrukt): ‘When it happened, he was playing by himself. The turn there is on 10, not 9. So he goes into the bar to have a quick soda, then goes to the 11th hole. But the guys ahead of him were just getting on the tee.

One of them goes, “Donald, what do you think you’re doing?” Trump goes, “Playing through.” The guy goes, “Yeah? Well, usually you ask permission for that. That’s kinda rude.” Words were exchanged. Trump goes, “Get the fuck out of my way.” “This guy goes, “Who you talking to?” Trump shoves him and leaves the course. He was brought in and suspended.

The other guy wasn’t suspended. Why should he be? He didn’t do anything.”⁴⁰ Geen gevecht, geen gewonnen match, geen andere asshole dan alleen Trump zelf, hij geschorst, de ander niet. Wie heeft gelogen? Trump of Fugazy?

De Amerikanen die door David Axelrod ‘these folks’ werden genoemd, zie het vorige hoofdstuk, waren al decennialang het luisterpubliek van Rush Limbaugh en het kijkerspubliek van Fox News. Het waren de mensen die door de Republikeinse elite ‘for granted’ waren genomen, en een deel van hen was door de Democraten uit het oog verloren. Trumps aanhang bestond voor een groot deel uit Amerikanen die zich door politieke de elite in Washington miskend hadden gevoeld. In die zin waren zij met recht ‘the forgotten people’. Daar had Donald Trump, de ‘con artist’, bijzonder handig gebruik van gemaakt.

Hij kende deze mensen, omdat zij naar zijn TV-programma’s keken. Zij hadden hem 14 seizoenen lang gezien als de succesvolle zakenman in The Apprentice en als overwinnaar van WrestleMania-eigenaar Vince McMahon. Hij had contact met hen gemaakt en hen een fantastisch verkoopverhaal voorgehouden. En zij hadden besloten de koop aan te gaan. Dit was de man die zij in Het Witte Huis wilden hebben, om de politiek in Washington op zjin kop te zetten. Trumps ‘Con of the Century’ was geslaagd toen hij gekozen was om hun president te worden. Maar degenen die waren opgelicht hadden dat nog niet door en wilden het eerlijk gezegd niet weten ook. Hun sekte had deze slag gewonnen. De wraak op de elite smaakte zoet. Pas in Trumps vierde jaar drong zich een bittere nasmaak aan hen op.

Toen Donald Trump zijn speech uitsprak na zijn beëdiging tot president luisterden zijn volgelingen met extra aandacht, want hij sprak direct tot hen. Hij was tenslotte hun Verlosser. Hij zou de Apocalyps afwenden. Want dat zij zonder Hem op een Apocalyps af zouden stevenen, daar hadden hij en zijn handlangers in de conservatieve media hen inmiddels wel van overtuigd. Hij had het hoogste ambt in Amerika veroverd en kon nu precies doen waar hij zin in had. Overal zou hij mee weg komen. ‘De Kwaadwillige Bedrieger’ was volledig in zijn opzet geslaagd.

President Donald J. Trump, 20 januari 2017:

‘Chief Justice Roberts, President Carter, President Clinton, President Bush, President Obama, fellow Americans, and people of the world: thank you. We, the citizens of America, are now joined in a great national effort to rebuild our country and to restore its promise for all of our people. Together, we will determine the course of America and the world for years to come. We will face challenges. We will confront hardships. But we will get the job done.’⁴¹

Riso & Hudson over ‘De Kwaadwillige Bedrieger’: Het nu door hen geprojecteerde beeld is nog steeds overtuigend, maar daaronder zijn ze buitengewoon gestoord en potentieel perfide geworden. Helaas ontdekken anderen nagenoeg altijd pas hoe diep neurotisch Winnaars zijn geworden nadat ze hun kwaad al hebben gesticht.