3.8 Bedrog (deel 5)

‘I first advocated a Trump candidacy for president in 1988. Donald wasn’t interested … yet.’ ¹ Volgens Allen Salkin & Aaron Short, auteurs van het boek The Method to the Madness² had Trumps politieke opvoeding drie vaders. Hij leerde over de overheid van zijn vader, over macht van Roy Cohn en over campagnes van Roger Stone. Cohn en Stone waren fixers en zonder loyale fixers kan een dictator de oorlog niet winnen. ‘Political games are for others to play – I wage political warfare.’³ Zo omschreef Stone zijn werk.

Stone wist hoe je oorlog moest voeren. Hij schreef zijn leefregels in 2018 op in het boek Stone’s Rules: ‘It is a compendium of rules of war, politics, food, fashion, and life itself. It also includes my thoughts on advertising, public relations, and media.’⁴ Er zijn meerdere overeenkomsten tussen de 23 lessen die Trump volgens mij van Roy Cohn had geleerd in de jaren ’70 en ’80 en de 140 leefregels van Roger Stone. Begrijpelijk, omdat Cohn voor zowel Trump als Stone een belangrijke leermeester was geweest. Stone was geen rolmodel voor Trump, maar wel een zeer nuttige, loyale adviseur, die cruciaal is geweest voor zijn politieke loopbaan.

‘In many respects Roger Stone created Donald Trump as a political figure. There is no doubt that in tone, in affect,  in profile the Trump candidacy was a pure Roger Stone production.’ Dat zei Jeffrey Toobin, schrijver en politiek commentator, in de Netflix-documentaire ‘Get me Roger Stone’. Net als de documentaire over Cohn, ‘Where’s my Roy Cohn?’, werd de titel ontleend aan een uitspraak van Trump. Cohn en Stone waren beiden belangrijk geweest voor Trump.

Dat kiezersbedrog effectief kon zijn had Stone al vroeg op school geleerd. Toen er een ‘verkiezing’ werd gedaan onder de leerlingen tussen Kennedy en Nixon had Stone de leerlingen in de kantine verteld dat de ene kandidaat van plan was scholen op zaterdag te openen, waardoor de andere kandidaat de ‘verkiezing’ met overmacht had gewonnen. Stone herinnerde zich: ‘The first time ever I understood the value of disinformation.’⁵ Met soortgelijke ‘dirty tricks’ had Stone 30 jaar lang in de electorale frontlinie gevochten voor 8 nationale Republikeinse presidentskandidaten, waarvan als laatste Donald Trump.⁶ In Stone’s eigen onbescheiden woorden: ‘I helped undermine the Reform Party after they cost Republicans the White House in 1988. I shut down the 2000 Florida presidential recount in Miami-Dade County by fomenting a riot, and I launched the idea of Donald J. Trump for President.’⁷

Roger Stone had Roy Cohn, en via hem Donald Trump, leren kennen in 1979. Menige regel van Stone’s 140 ‘rules’ lijkt ontleend aan Cohns begrippenkader, die daar in het boek overigens niet voldoende credits voor kreeg. Stone’s Rule #41 ‘Attack, attack, attack – never defend’ lijkt rechtstreeks uit het begrippenkader van Cohn afkomstig.⁸ Zo ook Stone’s Rule #81 Admit nothing; deny everything; launch counterattack’.⁹  Ik denk hierbij aan Copy Cohn – les 1. Fight back, attack and counter-attack, in combinatie met Copy Cohn – les 7. Deny, deny, deny. En Stone’s Rule #52 ‘Don’t get mad. Get even’ lijkt bijzonder veel op Copy Cohn – les 19. Get even. Don’t let others take unfair advantage of you.

Je zou als lezer kunnen denken dat ik mijn lijst mede heb samengesteld op basis van Stone’s boek, maar dat is niet het geval. Toen ik mijn lijst maakte, uit alle documentatie over Trump en Cohn, had ik het boek van Stone, dat in 2018 werd gepubliceerd, nog niet gezien. Het belang van Roger Stone kwam pas later op mijn netvlies, waarna ik zijn boek bestelde en de overeenkomsten ontdekte.

Stone was Cohns pupil, maar net als Donald Trump was hij niet scheutig met het erkennen van Cohns enorme impact op zijn eigen denkwereld. Hij noemde zijn voorbeeld slechts bij twee van zijn maxims. Bij Stone’s Rule #94 ‘Nothing is on the level’ citeerde Stone zijn leermeester die tegen diens maffiaklant Joseph Salerno zei: ‘ Everything can be fixed. Just costs money.’ Toen Salerno vroeg ‘The U.S. Supreme Court?’ antwoordde Cohn: ‘Costs a few dollars more.’¹⁰ En Stone’s Rule #95 is het bekende Cohn-adagium ‘Don’t tell me the case. Tell me the judge.’ In mijn formulering is dit Copy Cohn – les 21.¹¹

Trump kon profiteren van Stone’s jarenlange ervaring in het voeren van presidentscampagnes. Stone had zijn eerste stappen gezet in de schaduw van Richard Nixon. Dat was zijn grootste held. ‘My admiration of [Nixon] has to do with his resilience,’ zei Roger Stone in 2017.

Als 19-jarige was Stone al politiek actief in 1972, in de campagne van president Nixon, die toen aan het vechten was voor zijn herverkiezing. Stone was een assistent van de veroordeelde Watergate co-conspirator Charles Colson, van wie hij al wat ‘dirty tricks’ kon leren. In New Hampshire deed hij een donatie ten behoeve van een tegenstander van Nixon, niet onder zijn eigen naam maar namens de Young Socialist Alliance. Vervolgens stuurde hij het ontvangsbewijs naar een lokale krant, om zodoende negatieve publiciteit over Nixons opponent te genereren. Het bedrog werd pas ontdekt tijdens de Watergate-verhoren.¹²

In zijn boek schreef Stone: ‘Over my many years as a consummate political animal I spent untold hours talking politics and learning political tactics from Richard Nixon, whose presence on six presidential ballots nationwide is surpassed only by Franklin Roosevelt.¹³ Stone’s bewondering ging zo ver dat hij al op jonge leeftijd een tatoeage van zijn idool op zijn rug liet zetten. Stone’s werkkamer hangt vol met foto’s van Nixon en hij heeft een aantal boeken over zijn held geschreven. In 2017 zei hij: ‘The tattoo is a daily reminder that in life, when you get knocked down, when things don’t go your way, when you’re defeated, you got to get up and fight again.’¹⁴

Stone’s Rule #13 ‘Never quit’ was direct geïnspireerd door Nixon, die zei: ‘A man is not finished when he is defeated, he is only finished when he quits.’¹⁵ Stone bleef altijd vechten voor de conservatieve zaak. Het was dan ook niet meer dan logisch dat hij voor Ronlad Reagan aan het werk ging, tijdens diens campagne en voor hem bleef werken toen Reagan Het Witte Huis betrok.

‘I regularly briefed and prepped Ronald Reagan while organizing his Presidential campaigns in 1976, 1980, and 1984, targeted ethnic Catholic Democrats for the election of Ronald Reagan in 1980 and 1984.’ Dat schreef Stone in zijn voorwoord. Hij slaagde er in kiezers die traditioneel Democratisch zouden stemmen in 1980 te laten stemmen op de Republikein Reagan.

In de jaren ‘80 startte hij samen met Paul Manafort en Lee Atwater zijn eigen adviesbureau in Washington, gespecialiseerd in lobbypraktijken voor bedrijven, politieke partijen en buitenlandse dictators.  Trump was een van hun eerste klanten.¹⁶ Daarbij maakten zij volop gebruik van Stone’s Rule #96 ‘There is only one party: the party of green’, hetgeen betekent: ‘money greases everything.’¹⁷

Cohn was goed bevriend met president Ronald Reagan. Cohn zocht Reagan op in Het Witte Huis. Op de foto zien we Roy Cohn met Rupert Murdoch op bezoek bij Reagan in The Oval Office. Stone werkte voor Reagan. Samen hadden Cohn en Stone de nodige invloed. Die invloed had mede tot resultaat dat Donalds oudste zuster, rechter Maryanne Trump Barry, benoemd werd tot federaal rechter.¹⁸ Cohns medewerker Christine Seymour, die de telefoontjes van haar baas met belangrijke klanten op taperecorders vastlegde, had genoteerd: ‘Roy got the White House to give her [Maryanne Trump Barry, FS] her judgeship. Roy was out and the call came in to tell her she got it. I took the call and called her to tell her. Ten minutes later, Donald called to say thank you.’¹⁹

‘Roy can do the impossible’, zei Donald volgens biograaf Wayne Barrett, en Maryanne belde de volgende dag om Cohn persoonlijk te bedanken. Barrett schreef in zijn Trump-biografie: ‘When Roy Cohn became very ill in 1984, Donald began to turn more and more to Stone, not just on New Jersey matters but as a kind of Cohn-substitute. Unhappily, Donald discovered that no one could replace Cohn.’²⁰

Zowel Cohn (19 jaar ouder dan Trump) als Stone (6 jaar jonger dan Trump) komen voor in het officieuze, uit meerdere bronnen samengestelde vormingsverhaal van Trumps presidentiële ambities.²¹ Cohn herinnerde zich: ‘He wanted to become not only a real estate mogul in Manhattan, but one day hoped to erect buildings in other parts of America, even around the world. To have a vast empire.’ Die ambities had Donald Trump al vroeg aan hem toevertrouwd. Cohn voegde er aan toe: ‘But even that would not be enough for him. He told me as early as 1976 that he might one day run for President of the United States.’²² Op dat moment was Trump pas 30 jaar oud. Maar het zou niet Roy Cohn zijn die Trump naar het presidentschap zou begeleiden – hij overleed in 1986. Die missie had Roger Stone op zich genomen.

Medio jaren ’80 kwamen meerdere politieke lijntjes samen in het leven van Donald Trump. In 1985, op zijn 39^ste, kreeg Trumps eerste serieuze gedachte in de richting van het presidentschap concrete vorm. Journalist Wayne Barrett beschreef in zijn biogafie een conversatie tussen Trump en New York State Republican chairman George Clark in Trump Tower. Clark vroeg: ‘Have you ever thought about running for high public office?’ Waarop Trump zei: ‘Yes, President of the United States.’²³

Stone (op de foto loopt hij, met blond haar, schuin achter Trump): ‘In 1988, when I first put this idea forward, he liked the idea of it, the publicity of it, the speculation. He’s a genius showman when it comes to getting press and getting focus on your idea.’ Toen al sprak Trump volgens Stone over de onbalans in handel en in NATO ‘and the fact that our trading partners were screwing us’. Stone: ‘He’s been amazingly consistent. He had a good time, but he didn’t seriously thing about running in 1988.’²⁴

In 1999 was Roger Stone degene die Trump pushte om zich ook kandidaat te stellen voor het presidentschap. Tegen TIME magazine zei Stone: ‘He is going to look at [the race] seriously.’ Stone werd Trumps voornaamste politieke adviseur in die tijd. Stone zei over Trump: ‘He’s probably the best speaker on the circuit.’ In 2017 gaf hij de credits voor het ‘ontdekken’ van Trump aan zijn held Nixon: ‘The first person to imagine a Trump presidency was not me but was former President Richard Nixon.’

Roger herinnerde zich dat hij medio jaren ’80 nog wat werk had gedaan voor Nixon, toen de voormalige president toevallig Trump ontmoette in Yankee Stadium. Stone: ‘[Nixon] called me the next day and he said, ‘Well, I met your  man. I’ve got to tell you, he’s got it. He could really go all the way’.’²⁵

Trump schreef in het voorwoord van zijn eigen boek The America We Deserve: ‘my friend and associate, the tough and tireless Roger Stone’.²⁶ Net als Trump zelf was zijn adviseur een ‘showman’, vanuit het principe ‘if you cannot be interesting, you cannot get anyone’s attention’. Stone was vooral bedreven in bedrog en ‘negative campaigning’. Daar had hij een goede omschrijving voor bedacht: ‘It comes down to using any and every legal means available to achieve victory for my friends and allies, and to inflict crushing, ignominous defeat on my opponents and, yes, enemies.’²⁷ Stone citeerde met trots dat The Atlantic hem ‘skilled in the dark arts of politics’ had genoemd. NBC News vond hem ‘some kind of a James Bond evil factor in all of this.’²⁸ Hij beschouwde het allemaal als complimenten.

Stone werkte graag voor Trump. In de jaren ‘90 vocht Trump tegen een Indiaanse stam in Connecticut die casino’s opereerde, wat hij als concurrentie ten opzichte van Atlantic City beschouwde. Trump concludeerde: ‘They don’t look like Indians to me.’²⁹ Stone hielp hem in 2000 met anti-gok-advertentiecampagnes in New York, maar hield de bedragen ($150.000) geheim, ofschoon die wettelijk verplicht gemeld moesten worden. Dat bekenden zij pas toen er een officieel onderzoek werd ingesteld³⁰ Trump werd beboet ($250.000), maar regelde dat er geen criminele vervolging zou plaatsvinden.

‘To me, it all comes down to WINNING’.³¹ Stone schreef het in zijn boek en als Trump het zou lezen zou hij er zeker mee instemmen. Die drijfveer maakte Stone uitstekend geschikt om Trumps campagnemanager te zijn bij zijn politieke ambities, die pas serieus vorm begonnen te krijgen in de jaren ‘90. Stone’s Rule#82 ‘Politics is motion’³² en Stone’s Rule #83 ‘Politics is also the perception of motion’ werden door Stone en Trump toegepast in 1999.

Stone: ‘To make the news, often you must create news.’³³ Met het oog op de presidentsverkiezingen van 2000 creëerde het duo Trump & Stone het nieuws dat Trump overwoog zich kandidaat te stellen. Het werd zijn eerste serieuze poging, maar hij zette toen nog niet door. Toch had hij er het nodige van geleerd. Voor die gelegenheid regelde Stone in 1999 bijvoorbeeld een ghostwriter voor Trump om diens politieke ideëen in een boek te vatten. Dave Shiflett schreef het boek The America We Deserve voor Trump, gebaseerd op een minimale tijdsinspanning van de formele auteur.

Ofschoon Shiflett het boek had geschreven en vooraf had bedongen dat zijn naam op de cover vermeld zou staan, zag hij dat bij het eindresultaat het kleinst mogelijke lettertype was gebruikt. Met een loep is de tekst ‘with Dave Shiflett’ nog net leesbaar. Voor de naam ‘TRUMP’ is de loep overbodig.

Het boek werd een voorloper van Trumps manifest Time to Get Tough in 2011, dat in 2016 een update kreeg voor de race die hem uiteindelijk het presidentschap zou bezorgen. In het voorwoord van zijn campagneboek zei Trump: ‘Yes, I am considering a run for the presidency of the United States … I will run if I become convinced I can win’.³⁴

Roger Stone zag in Trump een charismatische outsider met de potentie om een presidentiële race te winnen. Stone vertelde de Washington Post in 1986 dat hij zichzelf ook altijd had beschouwd als een outsider. Hij haatte niet alleen politiek links in het algemeen, maar ook de rechtse elite. Dat gold in zekere zin ook voor Trump. In 1999 onderzocht Trump serieus de mogelijkheid om kandidaat te worden van de Reform Party, die aan geen van de twee traditionele partijen gelieerd was.

De Reform Party was opgericht door de rijke zakenman Ross Perot, na een verdienstelijke poging om president te worden in 1992. De Reform Party was geen kansloze exercitie. Worstelaar Jesse Ventura was zelfs onder de vlag van de Reform Party in 1998 gouverneur van Minnesota geworden. In die periode merkte Trump dat Ventura’s thema om inkomstenbelastingen te verlagen, Perots afwijzing van de NAFTA-handelsovereenkomst (North American Free Trade Agreement) en Buchanans immigratiewaarschuwingen aansloegen bij de kiezers. Dergelijke standpunten nam hij dan ook onverkort over, maar hij besloot op dat moment zich terug te trekken.³⁵

Trump: ‘I had enormous fun thinking about a presidential candidacy and count it as one of my great life experiences.’³⁶ Hij keerde terug bij de Republikeinen, aarzelde opnieuw in 2004, 2008 en 2012, en bracht het geleerde uiteindelijk allemaal in praktijk in 2016. Met succes.

Stone was in 2016 een van Trumps adviseurs op zijn politieke veldtocht om de partij te veroveren op de politieke elite in Washington: ‘With Donald Trump’s hostile takeover of the Republican Party in 2016, I returned to the GOP, comfortable again battling the country club Republicans.’³⁷ In meerdere opzichten waren Trump en Stone allebei niet alleen door Roy Cohn beïnvloed, maar hebben zij ook elkaar blijvend beïnvloed.

Zie bijvoorbeeld Stone’s Rule #12 ‘Think Big, Be Big.’³⁸ Die regel komt bij Trump vandaan. Bij Stone’s Rule #35 ‘Hang a name on your opponent’ roemt hij Trump specifiek: ‘In the presidential race, Donald Trump proved to be a master of this maxim.’ Denk aan ‘Lyin’ Ted’ (Ted Cruz) en ‘Low Energy Jeb’ (Jeb Bush).³⁹ Ook Stone’s Rule #99: ‘Never pass up the opportunity to have sex or be on television.’⁴⁰ had Trumps instemming. Waarschijnlijk is er maar één leefregel waar Trump het al een paar jaar niet meer mee eens is: ‘Stone’s Rule #119 The press is not the enemy.’⁴¹

Het Amerikaanse publiek nam Trumps kandidatuur in 1999 nog niet zo serieus, en de keren daarna aanvankelijk ook niet, ofschoon hij al wel een grote naamsbekendheid genoot. 47% van de kiezers hadden een negatief beeld van hem; 41% was positief over ‘kandidaat’ Trump.⁴² Maar het succes van Ross Perot had Donald geleerd dat een zakenman wel degelijk een kans had om president te worden en het succes van Jesse Ventura had hem geleerd dat de factor beroemdheid zo’n kans aanmerkelijk vergroot.

In 2016 werd Trump president met ongeveer dezelfde impopulariteitscijfers als in 1999, mede doordat zijn opponent, ‘Crooked Hillary’, ongeveer net zo impopulair was. Het scheelde allemaal een haar, maar in 2016 was het Roger Stone dan toch eindelijk gelukt. Zijn missie was geslaagd om Donald Trump president te ‘maken’. Hij schreef er een triomfantelijk boek over: The Making of the President.

Mij deed de titel denken aan het beroemde boek The Selling of the President, waarin duidelijk werd gemaakt hoe een aantal slimme marketingmannen er in waren geslaagd om Richard Nixon, de voormalige vice president van Dwight Eisenhower en de verliezer van John F. Kennedy, verkiesbaar te maken in de ogen van het Amerikaanse publiek.

Stone had een wezenlijke bijdrage geleverd aan een soortgelijk succes van zijn grote vriend Trump. Maar dat was niet de gelegenheid van onderstaande foto, waarbij Stone het bekende victorieteken imiteerde van zijn grootste rolmodel, Richard Nixon, na diens aftreden.

Stone’s Rule #47 ‘The Big Lie’ staat centraal in het oeuvre van Trumps en Stone’s bedrog. Als er één persoon is die bijna elke week een nieuwe Big Lie fabriceert is het Trump wel. Trumps Big Lie dat Obama niet geboren zou zijn in Amerika (‘birtherism’) ontbrak in Stone’s boek. Volgens hem was de Big Lie van de Democraten dat Julian Assange een Russische agent zou zijn en dat Stone gehackte emails zou hebben doorgegeven aan Donald Trump.

Een Big Lie is volgens Stone: ‘the tactic of creating a lie so bold, massive, and even so monstrous that it takes on a life of its own, is alive and well all through American politics and media. Diens advies: ‘Make it big, keep it simple, repeat it enough times, and people will believe it.’⁴³ Die tekst lijkt verdacht veel op een uitspraak van Trump tegen TV-presentator Billy Bush toen die hem vroeg waarom hij zijn pollnumbers altijd overdreef. Trump antwoordde: ‘People will just believe you. You just tell them and they believe you.’⁴⁴ Je kunt het liegen noemen. Ik noem het The Art of Deception. Bedrog.

Special prosecutor Robert Mueller III klaagde Roger Stone aan, als uitvloeisel van zijn Rusland-onderzoek, op grond van diverse vergrijpen in Stone’s rol als contactpersoon met Wikileaks voor de Trumpcampagne. Toen de FBI hem arresteerde sneuvelde Trumps trouwe frontsoldaat Stone in de voortdurende loopgravenoorlog tussen Donald Trump en zijn tegenstanders. In die oorlog was Paul Manafort, Stone’s voormalige partner-in-crime en een paar maanden lang Trumps campagnemanager, ook al gesneuveld. Bedrog in dienst van Donald Trump eindigde meer dan eens in een gang naar de rechtbank en vervolgens naar de gevangenis. Trump bleef daarbij zelf totnutoe altijd buiten schot.

Bij zijn arrestatie hief Stone nog triomfantelijk zijn beide handen met een victorieteken omhoog, zoals Nixon dat altijd had gedaan, ook na diens aftreden. Maar Stone’s eerbetoon werd kennelijk niet op waarde geschat door de Nixon Foundation, dat in een statement in januari 2019 liet weten  dat het ‘nothing to do’ wilde hebben met Nixons grootste fan.⁴⁵

De rechtzittingen boden het soort drama dat Roger Stone al een heel leven opzocht, creëerde of met zich meesleepte, met een bijzondere rol voor de film The Godfather II. Dat was een van Trumps favoriete films en dat gold ook voor Roger Stone. Als Donald Trump zich identificeerde met Michael Corleone, de nieuwe ‘godfather’, die ten koste van alles beschermd moest worden, ‘was’ Roger Stone natuurlijk Tom Hagen, Michaels ‘consigliere’.  Stone was Trumps politieke fixer. Hij was Trumps politieke adviseur in zaken die het daglicht niet konden verdragen (Michael Cohen was dat voor andere zaken). En die waren er tijdens Trumps campagne voldoende, zoals bijvoorbeeld de Wikileaks-kwestie. Net als Hagen was Stone op de hoogte van meer geheimen dan goed was voor zijn baas.

Stone had tijdens de verkiezingscampagne een sleutelrol gespeeld in de contacten met Julian Assange, die op cruciale momenten op Wikileaks schadelijke, door Russische hackers illegaal verkregen, informatie over Hillary Clinton en haar campagneteam had gelekt. Stone had zelf zijn rol in Trumps campagne steevast ontkend, naar goed gebruik (deny, deny, deny).

Maar uit de bewijzen van de FBI bleek dat hij tijdens de late zomer van 2016 twee telefoongesprekken had gehad met Trump, bijna 30 telefoontjes met deputy campaign chairman Rick Gates, en bovendien contact had gehad met Erik Prince, een informele Trump campagne-adviseur, om de Wikileaks-info te bespreken.

Tijdens het proces toonden de aanklagers aan dat Stone niet alleen frequent contact had gehad met Donald Trump en zijn campagnestaf, maar ook met zijn eigen compagnon Randy Credico, een talk show host en politiek activist, die de tussenpersoon was geweest tussen Stone en Wikileaks.⁴⁶ Uit de gevonden bewijzen bleek dat Credico Stone herhaaldelijk had proberen over te halen diens eerdere verklaringen in te trekken en de waarheid te gaan vertellen: ‘I don’t know why you had to lie and say you had a back channel … You opened yourself up to six counts of perjury … You should go back and amend your testimony and tell the truth’.⁴⁷

Maar Stone wilde niets weten van Credico’s waarschuwingen. Integendeel, hij ging vol in de aanval tegen Credico, die duidelijk ook teveel wist: ‘If you turned over anything to the FBI you’re a fool’. Stone liet de meest vergaande dreigementen los op Credico om hem het zwijgen op te leggen. Hij dreigde diens hond te laten verdwijnen: ‘I’m going to take that dog away from you. Not a fucking thing you can do about it either because you are a weak piece of shit.’ Stone stuurde Credico doodsbedreigingen: ‘Let’s get it on. Prepare to die cocksucker’. Trump’s adviseur had herhaaldelijk alles uit de kast gehaald om te voorkomen dat Credico zou getuigen, want die zou Stone’s verhaal tegenspreken (op de foto staan Credico en Stone, in 2008, toen ze nog vrienden waren).

Credico kneep hem toen hij een dagvaardiging ontving van de House Intelligence Committee in november 2017. Stone drukte Credico op het hart zich te beroepen op diens zwijgrecht onder het zogeheten Fifth Amendment, met de tekst: ‘Stonewall it, plead the Fifth, anything to save the plan’. Die tekst refereerde letterlijk aan de instructies die president Richard Nixon aan zijn medewerkers John Mitchell en John Dean had gegeven tijdens de Watergate-affaire, toen de onderzoekers te dicht bij het vuur kwamen.⁴⁸

Maar het meeste opzien baarde Stone door Credico, net als hij en Trump een ‘Godfather’-fan,  een sms-bericht te sturen met de tekst: ‘Frank Pantsgele’. In The Godfather II komt een scène voor waarin Frank Pentageli, een hooggeplaatst maffialid die teveel weet, vastberaden is om voor een overheidscommissie te getuigen tegen de maffiapraktijken van de Corleone-misdaadfamilie. Het enige dat hij tijdens de zitting hoeft te doen is zijn reeds eerder onder ede gegeven verklaring te bevestigen. Maar het verhoor neemt in de film een onverwachte wending als blijkt dat Michael Corleone Franks broer uit Italië over heeft laten komen en in het publiek laat plaatsnemen. Deze actie moet Frank intimideren en helpen herinneren aan de zwijgplicht in maffiakringen, de ‘omerta’.

Franks broer Vincenze Pentangeli, die naast Michael Corleone zit, blijft Frank de hele tijd met verbijstering in zijn ogen aanstaren, alsof hij niet kan geloven dat Frank verraad zal plegen aan zijn eigen maffia-‘familie’. Bij het zien van zijn broer bedenkt Frank Pentangeli zich inderdaad alsnog en bewaart hij het stilzwijgen.

De ondervrager dringt aan: ‘Mr. Pentangeli, were you at any time a member of a crime organization headed byMichael Corleone?’

Pentangeli, die nerveus over zijn schouder naar zijn broer kijkt, zegt: ‘I don’t know nothing about that! Oh – I was in the olive business with his father. But that was a long time ago, that’s all’.

Hij beweert vervolgens dat zijn ondertekende, onder ede gedane, bekentenis tot stand is gekomen onder druk van de FBI en dat het allemaal niet waar is, tot ontzetting van de commissieleden.

Pentangeli: ‘Look, the FBI guys promised me a deal. So I made up a lot of stuff about Michael Corleone, ‘cause that’s what they wanted. But it’s all lies. Everything!’

Aan die scène had Stone zijn oude vriend Credico helpen herinneren met de woorden ‘Frank Pantsgele’. Het was Stone’s versie van de omerta.

Roger Stone werd aangeklaagd voor ‘one count of obstruction, five counts of making false statements, and one count of witness tampering’. Volgens de aanklacht had Stone eind 2017 een partner, aangeduid met ‘Person 2’, op meerdere gelegenheden verteld dat hij ‘should do a “Frank Pentangeli”’ voor de House Intelligence Committee, teneinde te voorkomen dat Stone’s getuigenis zou worden tegengesproken.⁴⁹

‘Person 2’ was Randy Credico. Tijdens de rechtzaak van Roger Stone wilden de aanklagers bovenbeschreven filmscène uit The Godfather II aan de jury laten zien in de rechtzaal, maar dat liet de rechter, Judge Amy Berman Jackson, niet toe. Slechts het filmscript van de scène mocht worden overhandigd, teneinde geen precedent te scheppen voor het vertonen van gangsterfilms in toekomstige rechtzaken.

En dan te bedenken dat scenarioschrijver Mario Puzo, op wiens boek Francis Ford Coppola zijn films had gebaseerd, nooit van zijn leven een echte gangster had ontmoet, volgens zijn oudste zoon, Tony Puzo. Hij had zijn boek en het script gebaseerd op verslagen van maffiaprocessen en maffia-hearings in de jaren ’60. Tony: ‘He’d be very amused at all this Godfather stuff now. He didn’t understand why people loved the Godfather references. He didn’t believe in the righteousness of mobsters. He was just writing a story.’⁵⁰

Voordat Stone zijn vonnis te horen kreeg was er nog het nodige drama aan te pas gekomen, inclusief een groot aantal tweets van president Trump himself, onder andere over de aanvankelijk in zijn ogen te hoge eis van de aanklagers, 7 tot 9 jaar gevangenisstraf: ‘This is a horrible and very unfair situation. Cannot allow this miscarriage of justice!’ De tweet was gelukkig voor Roger Stone op tijd gelezen door Attorney General Bill Barr, die vervolgens de eis aanzienlijk had laten verlagen. Hierdoor stapten vier aanklagers op en riepen 2.000 voormalige beambten van het Department of Justice (DOJ) Barr in een brief op om af te treden, wat hij niet deed.⁵¹

Wel namen Barr en Trump nog even de moeite om tegenover de pers te beweren dat hun acties en uitspraken geen verband met elkaar hadden gehouden, wat natuurlijk niemand geloofde. Dergelijke rituelen zijn de meest doorzichtige onderdelen van The Art of Deception, maar ze horen er wel bij. Als je een aanhanger bent van Trump wil je het allemaal graag geloven. Een president moet je op zijn woord geloven, zeker als je zelf op hem hebt gestemd. Of niet?

Om duidelijk te maken aan Stone dat hij achter hem stond (en dat Stone vooral niet uit de school moest gaan klappen) liet president Trump een mogelijk pardon in de lucht hangen tijdens een speech in Las Vegas. CNN-presentator Jake Tapper deed ’s-avonds verslag van Trumps woorden en van de rechtzaak, waar de rechter zich had gericht tot de verdachte.

Judge Amy Berman Jackson had na rijp beraad haar conclusies getrokken: ‘This case did not arise because Roger Stone was being pursued by his political enemies. It arose because Rogert Stone characteristically injected himself smack into the middle of one of the most significant issues of the day.’ Zij liet geen misverstand bestaan over haar oordeel. Zij sprak van ‘dismay and disgust’ en ‘covering up for the president’. Stone zweette peentjes.

Judge Jackson had zich overduidelijk niet laten intimideren door Trump, Barr, Stone of wie dan ook. De 67-jarige Stone voelde nu wel aankomen dat er eindelijk, na een decennialange loopbaan als politiek provocateur, een stevige straf aan zat te komen. Gelukkig wist hij dat de president hem zijn vrijheid had beloofd – vroeg of laat.

Zoals vaker in het universum van Trump waren feiten en fictie in deze zaak moeilijk van elkaar te onderscheiden. Referenties aan de maffia waren nooit ver weg geweest in deze politieke reality gangsterfilm. Trump zelf had bijvoorbeeld op 12 februari getweet: ‘Is this the judge that put Paul Manafort in solitary confinement, something not even mobster Al Capone had to endure? How did she treat Crooked Hillary Clinton? Just asking!’⁵²

In The Godfather II ging Pentangeli na de hearings naar de gevangenis, waar hij bezoek kreeg van consigliere Tom Hagen, die hem vertelde dat verraders in het oude Rome hun familie konden redden van wraakneming als zij zelfmoord pleegden, wat Pentangeli vervolgens ook deed. In de echte wereld werd consiglieri Roger Stone zelf op 20 februari 2020 veroordeeld tot 40 maanden gevangenisstraf, wegens liegen tegen het Congres, belemmering van de rechtsgang en het ongepast beïnvloeden van getuigen. Zelfmoord was niet nodig, want er lonkte een presidentieel pardon aan de horizon, als beloning voor het feit dat hij niet uit de school had geklapt.

En wat had Randy Credico, ‘Person 2’, uiteindelijk besloten? Had hij gepraat of niet? Stone had hem vooraf als een echte gangster in een e-mail gedreigd: ‘You are a rat. A stoolie. You backstab your friends. Run your mouth my lawyers are dying [to] rip you to shreds.’⁵³ Het dreigement had het gewenste effect gehad. Credico besloot geen ‘rat’ te willen zijn en opteerde voor een soort ‘Frank Pentangeli’. Hij beriep zich op zijn zwijgrecht onder de Fifth Amendment.^{54 en 55} En zo eindigde Stone’s hoogstpersoonlijke versie van The Godfather II. Hij had zich opgeofferd voor Donald Trump. De grote puppet master in Het Witte Huis had ook deze aanslag op zijn heerschappij overleefd. Het zou niet de laatste zijn.